Το όνομα του ρουμάνου σκηνοθέτη Ράντου Ζούντε ήταν γνωστό ως τώρα στη χώρα μας κυρίως ανάμεσα στους θαμώνες του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, καθώς η πλειοψηφία των ταινιών του έχει προβληθεί εκεί (στο τμήμα Ματιές στα Βαλκάνια του Δημήτρη Κερκινού), ενώ κι ο ίδιος το επισκέπτεται συχνά. Πέρα από το «Αφερίμ» (2015), οι ταινίες του δεν κυκλοφορούσαν έξω από το φεστιβαλικό κύκλωμα αν και ο ίδιος «μεγάλωνε» ως σκηνοθέτης, μάζευε βραβεία και αποτελούσε ένα είδος αυστηρού κριτή της σύγχρονης ιστορίας της χώρας του, με το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ «The Dead Nation» αλλά και το εκπληκτικό «Αδιαφορώ αν καταγραφούμε στην ιστορία ως βάρβαροι» του 2018 – προφανής η σύνδεσή του με τον τίτλο του άρθρου. Η ταινία που θα τον έφερνε κοντά σε μεγάλα βραβεία φαίνονταν πως πλησίαζε, μετά όμως ήρθε η πανδημία. Κανένα πρόβλημα.

Ο Ζούντε έστηνε το σενάριό του για να σχολιάσει καυστικά μια χρονική περίοδο γενικευμένης σύγχυσης, όπου όλοι πιστεύουν πως έχουν δίκιο και αντί να μαζευτεί και να το αναβάλει λόγω Covid, χρησιμοποίησε την πανδημία ως έξτρα αφηγηματικό εργαλείο – σε χρόνια σύγχυσης άλλωστε, μια υγειονομική κρίση λειτουργεί και ως φυτίλι. Όταν η ταινία προβλήθηκε αποκλειστικά για διανομείς και δημοσιογράφους τον Μάρτιο του 2021 στο (ψηφιακό) φεστιβάλ Βερολίνου, οι βόλτες της πρωταγωνίστριας στο Βουκουρέστι αποτέλεσαν τις πρώτες κινηματογραφικές εικόνες της πανδημικής εποχής μας, μιας εποχής που τη ζούσαμε έναν χρόνο αλλά το σινεμά δεν είχε προσπαθήσει ακόμη να καταγράψει.

Αυτό που πρόσεξε όμως ο Ζούντε ήταν να μην κάνει μια ταινία για την πανδημία. Το τρίπτυχο που επέλεξε, δούλεψε έτσι ώστε να μην ξεφύγει από τον βασικό άξονα. Μπαίνει επιθετικά (όποιος πατήσει play μπορεί στα πρώτα δευτερόλεπτα να αναρωτηθεί αν βλέπει κάτι κατά λάθος) και χρησιμοποιεί ένα σοβαρό θέμα της εποχής μας, τα sex tapes που ανεβαίνουν χωρίς συναίνεση στο ίντερνετ, για να μιλήσει χωρίς καθόλου σοβαροφάνεια για σοβαροφανείς και μη σοβαροφανείς της εποχής. Παρουσιάζει σε εντελώς ελεύθερη φόρμα ένα λεξικό για να αποδείξει πως εννοεί τη Βαβέλ του 21ου αιώνα. Άνθρωποι από διαφορετικά background, αποσυντονισμένοι από έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών που καλούνται να καταναλώσουν καθημερινά, φτιάχνουν μια δική τους αλήθεια και κυρίως βάζουν ετικέτες μέσα σε δευτερόλεπτα σε οποιονδήποτε πιστεύει κάτι διαφορετικό.

Αυτός ο νεοβαρβαρισμός που επέφερε η αστραπιαία ταχύτητα της μετάδοσης της πληροφορίας σήμερα, μοιάζει με μια μετεξέλιξη της ημιμάθειας και οδηγεί σε ένα είδος πολέμου, πολύ διαφορετικό από όσους γνωρίζαμε. Άνθρωποι και ιδεολογίες «ακυρώνονται» με ή χωρίς αποδείξεις, νέα στερεότυπα χτίζονται πάνω σε πλάτες αραχνιασμένων με πολύ πρόθυμο κόσμο να τα υποστηρίξει με φανατισμό, συνήθως πίσω από μια οθόνη. Σε όλο αυτό το πανηγύρι, η λογοδοσία και κυρίως η αποδοχή της διαφορετικής άποψης μοιάζουν να πηγαίνουν περίπατο.

Υπάρχει και ένα τέταρτο μέρος στο «Ατυχές Πήδημα ή Παλαβό Πορνό» που το ζούμε στην πραγματική ζωή, μετά το φινάλε της ταινίας. Η βράβευση στο Βερολίνο, η υποδοχή από την κριτική και το κοινό θα μπορούσε να διαβαστεί ως κάτι τέτοιο, ως τη μετα-συνέχεια, συνοδευόμενη από ύμνους ή κατάρες ανάλογα πάλι με τη σκοπιά και την αντίληψη του καθενός. Και πάλι όμως, πριν ξεπροβάλλει ο νεοβαρβαρισμός στα σχόλια κάτω από κάθε άποψη, καλό θα είναι να θυμόμαστε μια βασική συνθήκη. Από την άποψή μας για μια ταινία ως τις υπαρξιακές μας ανησυχίες, ας συμφωνήσουμε ότι συχνά θα διαφωνούμε. Και η ζωή συνεχίζεται.