Στο μέλλον η ανθρωπότητα καταστρέφεται ύστερα από μια βίαιη κλιματική αλλαγή που έχει σαν αποτέλεσμα παγκόσμιο πολικό ψύχος. Οι μοναδικοί επιζήσαντες ζουν έκτοτε μέσα σε ένα αεικίνητο τρένο, μες στο οποίο έχει σχηματιστεί ένα κανονικότατο ταξικό σύστημα, με τους πληβείους της ουράς να αποφασίζουν να εξεγερθούν απέναντι στο ολιγαρχικό καθεστώς που επιβάλλουν τα βαγόνια με τις προμήθειες.

Προφανές στους συμβολισμούς του; Δεν έχει σημασία, γιατί είναι ορμητικό και ασταμάτητο σαν το ίδιο αυτό το τρένο. Ο Μπονγκ Τζουν-χο μετά τη διεθνή επιτυχία του «The Host» κάνει αγγλόφωνο ντεμπούτο με μια κοινωνικής αλληγορίας sci-fi περιπέτεια που θα σε αφήνει με το στόμα ανοιχτό ανά δεκάλεπτο, με εντυπωσιακή δράση και συναρπαστική πορεία από βαγόνι σε βαγόνι, με αποκορύφωμα την απίστευτη τρίτη πράξη.

Ούτως ή άλλως ιδιόμορφο ως διεθνές αντικείμενο, πρόκειται για ένα γαλλικό κόμικ με παράτολμο concept, που διασκευάστηκε ως κορεάτικη ταινία στην αγγλική γλώσσα με διεθνές καστ. Το οποίο συμπεριλαμβάνει τον Κρις Έβανς –που επιτέλους χωρίς την κοκκινομπλέ λαστιχένια μάσκα γύρω από το πρόσωπό του, αφήνει να φανεί πόσο καλός ηθοποιός στα αλήθεια είναι– και την Τίλντα Σουίντον να το καταδιασκεδάζει ως μια από τις καρικατούρες-πιόνια της άρχουσας τάξης. Ο χαρακτήρας της είναι ένα ανδρείκελο, μια αισθητική υπερβολή, κάτι που καταλύει κάθε έννοια ορίου και φρένου, σε μια ταινία είναι γεμάτη με τέτοια over the top στοιχεία: Σε κάθε βαγόνι παρακολουθούμε μια ξεχωριστή αλληγορική διάσταση της πραγματικότητας, σε έναν εντυπωσιακό διάλογο κυριολεξίας και συμβόλου.

Μοιάζει εντελώς απροσάρμοστο σχήμα, και τελικά κανείς δεν εξεπλάγη όταν έφτασαν οι πρώτες πληροφορίες πως ο τότε διανομέας στις ΗΠΑ, Χάρβεϊ Γουάινστιν, σκόπευε να κόψει 20 λεπτά από την ταινία. Τότε ξεκίνησε μια μίνι επανάσταση από το δημιουργικό τιμ, η Τίλντα Σουίντον το χαρακτήριζε αριστούργημα όπου στεκόταν κι όπου βρισκόταν, υπήρξε αντίσταση, και τελικά το ζήτημα διευθετήθηκε. (Ο Μπονγκ ακόμα και μέχρι σήμερα αναφέρεται στον Γουάινστιν ως τη μόνη του αληθινά αρνητική εμπειρία στο σινεμά.)

Αυτό απέναντι στο οποίο αντέδρασαν οι πάντες δεν ήταν εν τέλει η απειλή που παρουσίαζε ο Χάρβεϊ προς κάτι τέλειο, αλλά -ακόμη σημαντικότερα- η απειλή προς κάτι διαφορετικό. Το «Snowpiercer» είναι ένα τόσο παράξενο, απίστευτα φιλόδοξο και γυρισμένο με περίσση δεξιοτεχνία φιλμ, που δεν διανοείσαι να το αγγίξεις.

Η ιδέα λοιπόν είναι φανταστική: Ένα τρένο μες στο οποίο επιβιώνει όλη η ανθρωπότητα που έχει απομείνει, και στο οποίο, όπως είναι φυσικό, ουσιαστικά χτίσαμε μια προσαρμοσμένη εκδοχή της κοινωνίας που γνωρίζουμε. Στα πίσω βαγόνια είναι οι πολλοί φτωχοί, στα μεσαία βαγόνια είναι οι λίγοι προνομιούχοι, στα μπροστά βαγόνια είναι οι ελάχιστοι εκλεκτοί που κάνουν κουμάντο, επειδή γεννήθηκαν εκεί, επειδή ελέγχουν την παραγωγή και την οικονομία, επειδή είναι πιο κοντά στη μηχανή. Επειδή. Απλά επειδή. Το set-up είναι ευφυές.

Επίσης είναι τρομερά δύσκολο να κινηματογραφηθεί. Πώς μεταφέρεται στο σινεμά μια τέτοια ιστορία, πώς κατασκευάζεις ενδιαφέρουσα περιπέτεια μέσα από κάτι τόσο στατικό και γραμμικό;

Ο Μπονγκ μπορεί. Κάθε βαγόνι, κάθε κεφάλαιο αυτής της επανάστασης, προσφέρει και ένα διαφορετικό highlight, και ένα διαφορετικό αποστομωτικό set piece. Η σεκάνς με το τούνελ, ας πούμε, παραμένει μια από τις πιο εντυπωσιακές σκηνές δράσης των ‘10s. Στην εξέλιξη του φιλμ, ο Μπονγκ κάνει άριστη χρήση μιας ασφυκτικής οικονομίας αφήγησης που πάρα πολύ συχνά συναντάμε έτσι κι αλλιώς στο ασιατικό σινεμά: Όσο λιγότερη πλοκή απομένει, τόσο πιο γοργά συμβαίνουν οι εξελίξεις, που σημαίνει τόσο πιο φρενήρες το ταξίδι ανάμεσα στα βαγόνια.

Η τρίτη πράξη, εν τέλει, οδηγείται σε μια άλλου είδους φιλόδοξη κατάληξη, καταδικασμένη είτε να ξενίσει είτε να απογειώσει– είναι σαφές πως δεν υπήρχε ασφαλής τρόπος για να ολοκληρωθεί μια τέτοια παρανοϊκή ιστορία. Η ταινία γενικώς δοκιμάζει πράγματα, τολμά πράγματα, έχει να πει πράγματα. Είναι το sci-fi που χρειαζόμαστε. Είναι μια περιπέτεια που αντιστέκεται σε κάθε δοκιμασμένη φόρμα, και της οποίας η ύπαρξη και μόνο είναι ένας θρίαμβος.