Πέρα από την αβάσταχτη απώλεια των ανθρώπων που δεν θα ξαναδούμε ποτέ, η πανδημία (που μπορεί μεν να συνεχίζεται αλλά οι περισσότεροι αναφέρονται σε αυτήν πλέον σε παρελθοντικό χρόνο) άφησε πίσω της και ένα ισχυρό ταρακούνημα για την περιβόητη σταθερότητα της καθημερινής ζωής σε ένα γενικευμένο κοινωνικό σύνολο. Πολλοί άνθρωποι μαζί είδαν τις καθημερινές τους συνήθειες να αλλάζουν μέσω ενός πρωτοφανούς μαζικού διαλείμματος που για άλλους λειτούργησε ευεργετικά και σε άλλους άφησε πίσω ψυχολογικά τραύματα – δε βάζουμε καν στην εξίσωση το στοιχείο των οικονομικών.

Είναι δύσκολο να μην συνδέσεις όλο αυτό που συνέβη στις ζωές μας με το Aniara, βλέποντας τα πρώτα του λεπτά, όταν και ο κυβερνήτης ενός διαστημοπλοίου που μεταφέρει κόσμο από τη Γη στον Άρη, ανακοινώνει πως το σκάφος βγήκε εκτός πορείας και θα πρέπει όλοι όσοι βρίσκονται μέσα να ζήσουν καθημερινή λούπα για 2 χρόνια, όταν και θα εμφανιστεί το σκάφος που θα τους σώσει. Η ταινία, γυρισμένη το 2018 και βασισμένη σε ένα επικό ποίημα του 1956 από τον νομπελίστα Χάρι Μάρτινσον, δεν είχε φυσικά καμία πρόθεση να προειδοποιήσει, όχι περισσότερο τουλάχιστον από ό,τι κάνει κάθε σοβαρή απόπειρα στον χώρο της επιστημονικής φαντασίας. Γιατί ο προφητικός λόγος, φράση που συχνά χρησιμοποιείται για λόγους εντυπωσιασμού, πολλές φορές μπορεί να είναι μια απλή ιδέα για το παρόν, χρησιμοποιημένη σε μελλοντικό τόπο και χρόνο.

Το σκηνοθετικό δίδυμο του Aniara (Πέλα Κάγκερμαν και Ούγκο Λίλια) είχε ως πρότερο υλικό, πέρα από το ποίημα, μία όπερα που εμπνεύστηκε από αυτό καθώς και ένα φιλμ του 1960. Οι αλλαγές τους ήταν πολλές, όμως η ουσία λίγο διαφέρει από την αρχική ιδέα. Το φιλμ μιλά για τον χρόνο και τη διαχείρισή του, την αλλαγή στην ανθρώπινη συμπεριφορά όταν αυτός μετατραπεί από μία πεπερασμένη μεν αλλά αγνώστου ορίου αριθμητική ακολουθία (που πολλές φορές στο μυαλό μας «τείνει στο άπειρο») σε μια πλήρως καθορισμένη ημερομηνία λήξης. Αν και εδώ ο θάνατος δεν είναι η ξεκάθαρη απειλή, συνειρμικά η ταινία θα μπορούσε να συνδεθεί με πολύ πιο γήινες ιστορίες όπως το Ikiru του Ακίρα Κουροσάβα.

Με βάση το τελευταίο, η φράση της επίσημης σύνοψης που αφορά τους ήρωες της ταινίας, οι οποίοι πρέπει «να αναλογιστούν την ύπαρξή τους και τη θέση τους στο σύμπαν» είναι απόλυτα εύστοχη ως προς τον στόχο αυτού του φιλμ, μιας αισθητικής αλλά και τεχνικής έκπληξης από τη Σουηδία που χρησιμοποιεί τη στερεοτυπική ψυχρότητα των Σκανδιναβών για να μας ταρακουνήσει όλους. Και να μας βοηθήσει να βρούμε τη θέση μας.