Για όποιον δεν ασχολείται με τα κόμικς, και δη τα manga, το όνομα Γιοσιχίρο Τατσούμι είναι μάλλον άγνωστο. Κι όμως, ο Ιάπωνας σχεδιαστής και κομίστας παραμένει ακόμα και σήμερα, έξι χρόνια μετά το θάνατό του το 2015, μια μυθική φιγούρα στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου. Το έργο του μόλις από τις αρχές αυτού του αιώνα άρχισε να γίνεται προσιτό στους δυτικούς αναγνώστες, κυρίως χάρη στη μεταφραστική κι εκδοτική προσπάθεια του επίσης σπουδαίου Αμερικανού συναδέρφου του, Έιντριαν Τομάιν.

Το «Τατσούμι» του Σιγκαπουριανού Έρικ Κου έκανε πρεμιέρα στο τμήμα «Ένα Κάποιο Βλέμμα» του Φεστιβάλ των Καννών το 2011, ένα μήνα πριν ο μεγάλος mangaka γιορτάσει τα 76α γενέθλιά του, και είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό homage στη ζωή και την τέχνη ενός σπουδαίου καλλιτέχνη. Είναι ένα γράμμα αγάπης στα ίδια τα manga και στο υποείδος που ο Τατσούμι πρώτος εμπνεύστηκε, το «gekiga», μια πιο ενήλικη, σκοτεινή και ρεαλιστική εκδοχή, μακριά από τη ζωηρή πολυχρωμία, την ανεμελιά και την παιδικότητα που επικρατούσε στο είδος μέχρι το μανιφέστο, στο οποίο ο Τατσούμι πρωτοστάτησε, το 1957.

Θαυμαστής του έργου του Τατσούμι από την εφηβική του ηλικία, ο Έρικ Κου ασχολήθηκε και ο ίδιος με τα κόμικς πριν περάσει στον κινηματογράφο και γίνει ένας από τους πιο γνωστούς σκηνοθέτες της χώρας του. Αποφάσισε να προσεγγίσει τον μεγάλο δημιουργού και να γυρίσει μια ταινία animation για τη ζωή και το έργο του το 2009, λίγο μετά την κυκλοφορία στη Σιγκαπούρη του «Α Drifting Life», της εκτενούς (800 σελίδων) manga αυτοβιογραφίας του.

Μετά από μία συνάντηση στην Ιαπωνία, όπου κατάφερε να πείσει τον ηλικιωμένο πλέον καλλιτέχνη για το εγχείρημα, ο Κου κάλεσε τον Τατσούμι στη Σιγκαπούρη και άρχισε να ηχογραφεί τις αναμνήσεις του. Αυτές οι ηχογραφήσεις, σε συνδυασμό με τα αποσπάσματα της αυτοβιογραφίας και πέντε από τα πιο χαρακτηριστικά «gekiga», έγιναν η πρώτη ύλη για τα storyboards. Ακολούθησε η κινηματογράφηση με αληθινούς ηθοποιούς, πριν αναλάβουν οι Ινδονήσιοι animators, με τους οποίους συνεργάστηκε ο Κου, να «ζωντανέψουν» στη μεγάλη οθόνη ένα στοίχημα φιλόδοξο και πανέμορφο, το οποίο δικαιώνει απόλυτα όλο το ταλέντο που μαζεύτηκε για το project αυτό.

Ο, γεννημένος το 1935, Τατσούμι μεγάλωσε κουβαλώντας το συλλογικό τραύμα της συμμετοχής της χώρας του στις δυνάμεις του Άξονα, της ήττας στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, του αφοπλισμού και κυρίως της τραγωδίας της ρίψης της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα. Αυτό το αίσθημα της ντροπής και της ενοχής συνδέθηκε άρρηκτα με το καλλιτεχνικό του όραμα από τη νεαρή του κιόλας ηλικία. Τα «gekiga» (δραματικές εικόνες) ήταν το αποτέλεσμα αυτού του προβληματισμού. Μία απόπειρα να ξορκίσει και μετουσιώσει δημιουργικά τους προσωπικούς και συλλογικούς δαίμονες σε καφκικές ιστορίες σε ασπρόμαυρο και σέπια. Ιστορίες που απεικόνιζαν μια χώρα που πραγματοποιούσε ένα μετέωρο μεταπολεμικό βήμα στο οικονομικό θαύμα χωρίς να έχει κλείσει τους λογαριασμούς της με το παρελθόν.

Οι πέντε ιστορίες που παίρνουν ζωή στην οθόνη, εμβόλιμες στρατηγικά μέσα στην αφήγηση των αναμνήσεων του δημιουργού τους, αποτελούν τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα της τέχνης του Γιοσιχίρο Τατσούμι. Με απόλυτο σεβασμό στις σελίδες από τις οποίες ξεπήδησαν, εντυπωσιάζουν γνώστες και μη με την απόκοσμη, εφιαλτική και σουρεαλιστική αύρα που αποπνέουν, μακρινοί, αλλά και τόσο κοντινοί ταυτόχρονα, πρόγονοι των κατοπινών εικόνων του Ντέιβιντ Λιντς ή του Μίικε Τακάσι και του Σίον Σόνο. Φόνοι, αιμομιξίες, ακρωτηριασμοί και πορνεία αποκαλύπτουν με τα μελανότερα χρώματα όχι μόνο το πραγματικό πρόσωπο μιας χώρας που θα προτιμούσε να ξεχάσει, αλλά και το ρόλο και την επιρροή ενός καλλιτέχνη που αποφάσισε να έρθει σε ρήξη με τα αισθητικά πρότυπα των manga.

Αντίθετα, οι σκηνές από τη ζωή του Τατσούμι, διαποτισμένες από τη νοσταλγική φωνή του ίδιου του καλλιτέχνη, σφύζουν από το χρώμα και το λυρισμό ενός χαρακτηριστικά ασιατικού anime. Δημιουργούν, έτσι, μια ενδιαφέρουσα διαλεκτική αντίστιξη με το έρεβος των gekiga που παρεμβάλλονται. Το τελικό αποτέλεσμα δεν αποτελεί μόνο μια ιδανική εισαγωγή στον εναλλακτικό κόσμο ενός -εν πολλοίς- άγνωστου καλλιτέχνη. Είναι, ταυτόχρονα, ένα από τα άρτια animation της τελευταίας δεκαετίας, που χρήζει, όπως και το έργο του Γιοσιχίρο Τατσούμι, την ανακάλυψη και την εκτίμηση που του αξίζουν και στη χώρα μας.