Ο Τζόναθαν Κόου και η δημιουργία του “Fedora” στην Ελλάδα
Το νέο βιβλίο του αγαπημένου Βρετανού συγγραφέα ταξιδεύει το κοινό στα γυρίσματα της ταινίας του Μπίλι Γουάιλντερ στην Ελλάδα. Η ταινία είναι διαθέσιμη (πού αλλού;) στο Cinobo.
Ένα τολμηρό εκδοτικό στοίχημα, ειδικά σε μια περίοδο κατά την οποία τα βιβλιοπωλεία είναι κλειστά, είναι η κυκλοφορία του πολυαναμενόμενου νέου βιβλίου του Τζόναθαν Κόου, ενός συγγραφέα ιδιαίτερα αγαπητού στο ελληνικό κοινό. Το σκηνικό μάλιστα του νέου του έργου είναι η ίδια η Ελλάδα και, συγκεκριμένα, τα γυρίσματα μιας εκ των διασημότερων υποτιμημένων ταινιών του ‘70s Χόλιγουντ, της “Fedora” του Μπίλι Γουάιλντερ.
Ο Γουάιλντερ, χολιγουντιανός θρύλος με 6 Όσκαρ και αξεπέραστες ταινίες σαν το “Μερικοί το Προτιμούν Καυτό”, η “Γκαρσονιέρα” και το “Sunset Boulevard”, βρισκόταν στη δύση της καριέρας του. Εμπορικά αποτυχημένα φιλμ τον είχαν οδηγήσει σε μια κρίσιμη σχέση με τη βιομηχανία που είχε σταματήσει να χρηματοδοτεί τα φιλμ του με την άνεση του παρελθόντος. Ειδικά ένα φιλμ σαν το “Fedora”, για μια θρυλική κινηματογραφική σταρ την οποία ένας σκηνοθέτης προσπαθεί να προσελκύσει στο νέο του πρότζεκτ. Τα φιλμ με θέμα το ίδιο το Χόλιγουντ δεν βρίσκονται σε επιτυχημένη τροχιά μετά τα μέσα των ‘70s και τα στούντιο ήταν πολύ επιφυλακτικά.
Ο Γουάιλντερ βρήκε τα λεφτά από Γερμανούς επενδυτές για να προχωρήσει το πρότζεκτ, το οποίο έβλεπε σαν συνοδευτικό του “Sunset Boulevard”. Μια υπενθύμιση του δημιουργικού μεγαλείου ενός ανθρώπου που θα έστρεφε ξανά τη ματιά του στο Χόλιγουντ, 28 χρόνια αργότερα, πλέον όχι ως ανερχόμενος auteur, αλλά ως κάποιος που νιώθει την καριέρα του να τρεμοσβήνει.
Το φιλμ, με εκτενή γυρίσματα στην Κέρκυρα, ολοκληρώθηκε το 1978 και αποτέλεσε τεράστια εμπορική αποτυχία στην εποχή του, με τον διανομέα να το ξεφορτώνεται πριν καν την κυκλοφορία. Η ταινία προβάλλεται στις Κάννες και διχάζει. Όμως στο πέρασμα των δεκαετιών αποκτά τη στάμπα του παραγνωρισμένου στην εποχή του κλασικού φιλμ, της τελευταίας σημαντικής δουλειάς ενός δημιουργού κατά την αποχώρησή του.
Και πιθανώς κανείς να μην αγαπά το φιλμ περισσότερο από τον Τζόναθαν Κόου.
Ο Κόου, τεράστιος φαν του Γουάιλντερ, έχει μιλήσει επανειλημμένα για την μεγάλη επιρροή ταινιών σαν το “Μερικοί το Προτιμούν Καυτό” πάνω του. Είχε στείλει ακόμα και επιστολή στον σκηνοθέτη, εκφράζοντας την αγάπη του για το έργο του. Όταν του έγραψε για το πόσο θαυμάζει το “Private Life of Sherlock Holmes”, που στην εποχή του είχε θεωρηθεί σχετικά αδιάφορο φιλμ στο πλαίσιο του έργου του Γουάιλντερ, ο σκηνοθέτης απάντησε πως «είναι υπέροχο να βλέπω πως για κάποιον άλλο έχει γίνει εμμονή».
Αυτή λοιπόν η βαθιά αγάπη και γνώση του Κόου για τον Γουάιλντερ και το έργο του, και ιδιαιτέρως για το παραγνωρισμένο κομμάτι του έργου του, οδηγεί στο νέο βιβλίο, “Ο Κύριος Γουάιλντερ κι Εγώ”.
Όπου το “εγώ” του τίτλου μπορεί σε ένα meta επίπεδο να είναι φυσικά ο ίδιος ο συγγραφέας αλλά σε ένα πρώτο επίπεδο είναι η Καλλιστώ. Μια γυναίκα που αφηγείται τη γνωριμία της με τον σκηνοθέτη κατά τα γυρίσματα του “Fedora” στην Ελλάδα, το πώς ήρθε κοντά με το έργο του αγαπώντας το βαθιά στην πορεία. Η Καλλιστώ είναι φανταστικό πρόσωπο το οποίο ο Κόου εισάγει στις περιγραφές και στα σκηνικά, πολλά όμως εκ των οποίων είναι πραγματικά- έχοντας προφανώς μελετήσει εις βάθος την ιστορία των γυρισμάτων της ταινίας.
Από την περιγραφή των εκδόσεων, η Καλλιστώ «αναχωρεί από την Αθήνα για να γνωρίσει τον κόσμο. Μετά το ταξίδι της στην Αμερική, βρίσκεται αναπάντεχα σε ένα ελληνικό νησί που έχει μετατραπεί σε κινηματογραφικό σκηνικό». Εκεί προσλαμβάνεται ως βοηθός του Γουάιλντερ στο “Fedora” και βιώνει τη σημαδιακή εμπειρία των γυρισμάτων ως κάτι πρωτόγνωρο για την ίδια. Με το τέχνασμα της μίξης φανταστικών και αληθινών στοιχείων, ο Κόου στήνει μια ιστορία ενηλικίωσης όσο, την ίδια στιγμή, και το πορτρέτο ενός κινηματογραφικού θρύλου που αντιλαμβάνεται πως το άστρο του πια σβήνει. Δύο άνθρωποι σε διαφορετικές τροχιές, δύο επίπεδα πραγματικότητας, και μια νοσταλγική άσκηση με τεράστιο ενδιαφέρον για κάθε σινεφίλ.
Το βιβλίο “Ο Κύριος Γουάιλντερ κι Εγώ” κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πόλις, ενώ το “Fedora” streamάρει στο Cinobo.
H ταινία Fedora είναι διαθέσιμη online στο Cinobo