Δείτε και αποφασίστε ποιες ταινίες στο Cinobo περνάνε ή όχι το τεστ.

If you can see it you can be it, λένε οι Αμερικάνοι για να τονίσουν τη σημασία της εκπροσώπησης σε οποιονδήποτε τομέα. Το ρητό ισχύει φυσικά και για τον κινηματογράφο, όπου έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια οι φωνές που εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους με το status quo και απαιτούν μεγαλύτερη και ουσιαστικότερη εκπροσώπηση σε ό,τι αφορά το φύλο, τη φυλή, τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Ποιος ξεχνάει άλλωστε τον σάλο που είχε δημιουργηθεί με τα #OscarsSoWhite, ή το -γκουχ γκουχ- διακριτικό άδειασμα της Νάταλι Πόρτμαν όταν, παρουσιάζοντας το Βραβείο Σκηνοθεσίας στις Χρυσές Σφαίρες του 2018, είπε «Και τώρα οι – μόνο άντρες – υποψήφιοι.»

Σύμφωνα με μελέτη του Geena Davis Institute on Gender in Media από το 2014, σε ένα σύνολο 120 ταινιών που έγιναν παγκοσμίως από το 2010 έως το 2013, μόλις το 31% των επώνυμων χαρακτήρων ήταν γυναίκες, ενώ μόνο το 23% των ταινιών είχε πρωταγωνιστή ή συμπρωταγωνιστή γυναίκα. Σε μια ανάλυση σεναρίων 2.005 εμπορικά επιτυχημένων ταινιών που έγινε το 2016, οι Hanah Anderson και Matt Daniels διαπίστωσαν ότι στο 82% των ταινιών, οι άντρες κατείχαν τους δύο από τους τρεις ρόλους με τις περισσότερες ατάκες, ενώ οι γυναίκες κατείχαν την πλειοψηφία του διαλόγου μόλις στο 22% των ταινιών συνολικά. Τέλος, μία ακόμα μελέτη του τρόπου απεικόνισης των φύλων σε 855 από τις εμπορικότερες ταινίες των ΗΠΑ από το 1950 έως το 2006 δείχνει ότι είχαμε, κατά μέσο όρο, δύο αντρικούς χαρακτήρες για κάθε γυναικείο, κάτι που δεν άλλαξε ιδιαίτερα μέσα στα χρόνια. Επίσης οι γυναικείοι χαρακτήρες ήταν δύο φορές πιο πιθανό να συμμετέχουν σε σκηνές που περιέχουν σεξ, ενώ με τα χρόνια αυξήθηκε και το ποσοστό σκηνών τους με «τολμηρό» σεξουαλικό περιεχόμενο.

Δηλαδή ισχύουν κατά κόρον ανισότητες στον ρόλο της γυναίκας και στον κινηματογράφο; Φέρτε μας ένα σύννεφο να πέσουμε. Φυσικά, πάντα υπήρχαν εξαιρέσεις και, ευτυχώς, τα πράγματα τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει και αλλάζουν μετά από πολλούς αγώνες και διεκδικήσεις. Υπάρχουν εμφανώς περισσότερες γυναίκες σε όλες τις βαθμίδες παραγωγής πλέον, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το πρόβλημα έχει λυθεί κι ότι δεν μένουν ακόμα πολλά βήματα να γίνουν. Ένας εύκολος και φαν τρόπος να διαπιστώσει κάποιος άμεσα τι ισχύει με τη γυναικεία εκπροσώπηση είναι το Bechdel τεστ.

Το Bechdel Test (εμπνευσμένο από την Αμερικανή σκιτσογράφο Alison Bechdel) χρησιμοποιείται ως άτυπος τρόπος μέτρησης της γυναικείας εκπροσώπησης στον κινηματογράφο και τη μυθοπλασία και είναι δείκτης της ανισότητας που επικρατεί ακόμα στον χώρο. Αρχικά εμφανίστηκε ως κόμικ σε ένα περιορισμένης κυκλοφορίας περιοδικό της Νέας Υόρκης, γρήγορα όμως έφτασε να χρησιμοποιείται ευρέως από κριτικούς και θεωρητικούς, αλλά και από το ίδιο το κοινό, και να εφαρμόζεται σε όλους τους τομείς της ποπ κουλτούρας.

Τα κριτήρια για να περάσει μια ταινία το Bechdel τεστ είναι τα εξής:

1. Η ταινία έχει τουλάχιστον δύο γυναικείους χαρακτήρες (ιδανικά που έχουν και όνομα);
2. Οι χαρακτήρες αυτοί μιλάνε μεταξύ τους;
3. Μιλάνε για κάτι πέρα από τους άντρες;
    

Είναι σχεδόν σοκαριστικό το πόσες ταινίες ΔΕΝ περνάνε αυτό το φαινομενικά απλό τεστ. Φυσικά, το να περνάει μια ταινία το τεστ δεν είναι πανάκεια και ούτε πρέπει να γίνεται επί τούτου. Ούτε και θα λυθεί το πρόβλημα, αν οι ταινίες περνάνε μόνο κατ’ επίφαση και δεν γίνουν και ουσιαστικότερα βήματα προς την αντιμετώπιση των ανισοτήτων. Έχει την πλάκα του όμως και είναι αρκετά διαφωτιστικό στην απλότητά του.

Με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας, αλλά και γενικότερα στο πλαίσιο του Μαρτίου που θεωρείται Women’s History Month, από το Cinobo σας προσκαλούμε να εφαρμόσετε το τεστ στις ταινίες του καταλόγου μας. Κάντε το και πείτε μας ποιες ταινίες μας θεωρείτε ότι περνάνε. Το ίδιο κάνουμε αντίστοιχα κι εμείς. Τα αποτελέσματα μπορεί να μας εκπλήξουν, μπορεί και όχι. Η διαπίστωση του προβλήματος, άλλωστε, είναι κι ένα πρώτο βήμα για την επίλυσή του. Ελπίζουμε σε ένα μέλλον όπου το τεστ αυτό θα είναι παρωχημένο και αχρείαστο. Μέχρι τότε στηρίζουμε τις γυναίκες στο Cinobo, στον κινηματογράφο, στον κόσμο γενικότερα.

Χαρούμενη Ημέρα της Γυναίκας!