Το «Παιχνίδι με τη Φωτιά» και ο χορός της μεταμόρφωσης
Μια από τις πιο θριαμβευτικές πρεμιέρες στην ιστορία του Φεστιβάλ Καννών, το «Παιχνίδι με τη Φωτιά» βρίσκει τον Λι Τσανγκ-ντονγκ να διασκευάζει Μουρακάμι σε μια ταινία που θεωρείται ήδη κλασική.
*Η ταινία είναι διαθέσιμη για streaming στο Cinobo στο πλαίσιο του αφιερώματος New Asian Cinema
«Γνωρίζεις τη φυλή των ανθρώπων των θάμνων στην έρημο Καλαχάρι της Αφρικής; Λέγεται ότι σ’ αυτή τη φυλή υπάρχουν δύο είδη πείνας, η μικρή και η μεγάλη. Η μικρή πείνα είναι η βιολογική. Η μεγάλη, όμως, είναι η πείνα για την ύπαρξη. Γιατί ζούμε; Ποιο είναι το νόημα της ζωής; Υπάρχουν άνθρωποι που ψάχνουν αυτές τις απαντήσεις. Αυτοί είναι οι πραγματικά πεινασμένοι.»
Όταν η Χαέμι περιγράφει στον Γιονγκσού αυτά τα δύο είδη πείνας έχουν μόλις (ξανα)συναντηθεί μετά από χρόνια. Αν και κατάγονται από την ίδια πόλη, εκείνος τη θυμάται αμυδρά. Εκείνη δεν έχει ξεχάσει ότι το μόνο που της είχε πει στα μαθητικά τους χρόνια ήταν το πόσο άσχημη είναι. Ο Γιονγκσού θέλει να γίνει συγγραφέας, αλλά ακόμα δεν έχει γράψει ούτε λέξη. Εκείνη κάνει μαθήματα παντομίμας και του λέει ξεφλουδίζοντας ένα αόρατο μανταρίνι ότι σημασία δεν έχει να φαντάζεσαι ότι υπάρχει κάτι, αλλά να ξεχνάς ότι δεν υπάρχει. Θα κάνουν έρωτα στο μικροσκοπικό διαμέρισμα της Χαεμί κι εκεί ο Γιονγκσού θα δει μια σχεδόν μαγική αντανάκλαση του φωτός στον τοίχο, μια στιγμή απόλυτης συμπαντικής ομορφιάς και αρμονίας.
Η Χαέμι θα ταξιδέψει μέχρι την αφρικανική έρημο για να δει από κοντά την ιεροτελεστία των ιθαγενών, τον χορό της μεγάλης πείνας. Ο Γιονγκσού θα μείνει πίσω και θα επιστρέψει στη γενέτειρά του, δέσμιος του οικογενειακού παρελθόντος και της οικονομικής ανέχειας. Κι όταν η κοπέλα θα επιστρέψει παρέα με τον Μπεν, έναν μυστηριώδη πλούσιο άνδρα, η αναζήτηση του κορεσμού αυτής της μεγάλης πείνας και οι αποχρώσεις των διαφορών ανάμεσα στην φαινομενική αντίληψη της πραγματικότητας θα λάβουν για τον Γιονγκσού τις διαστάσεις υπαρξιακής οδύσσειας, το διακύβευμα της οποίας είναι η ίδια του η ταυτότητα, ειδικά από τη στιγμή που ο Μπεν θα του εξομολογηθεί ότι κάθε δύο μήνες βάζει φωτιά σε έναν στάβλο και τον κοιτάζει να καίγεται και η Χαεμί θα εξαφανιστεί, αφήνοντας πίσω ανεπιβεβαίωτες ιστορίες και ασαφή ίχνη.
Από το 2018 και την πρώτη προβολή του στο Φεστιβάλ των Καννών, το «Παιχνίδι με τη Φωτιά» του Λι Τσανγκ-ντονγκ παραμένει μια ταινία που όχι μόνο απαιτεί, αλλά και αξίζει δικαιωματικά την πολλαπλή θέαση, καθώς κάθε φορά μεταμορφώνεται και αποκαλύπτει νέες πτυχές, σε μια παράλληλη πορεία με τον θεατή, αλλά και την εποχή. Κι αυτό δεν οφείλεται μόνο στο γεγονός ότι σε κάθε αφηγηματική στροφή αλλάζει είδος, από ρομαντική κομεντί σε ερωτικό δράμα σε ψυχολογικό θρίλερ σε κοινωνική αλληγορία, αλλά στο ότι μέσα από τον βραδυφλεγή ρυθμό της ξεδιπλώνει με υποδόρια ένταση ποικίλες αναγνώσεις, τραβώντας το χαλί κάτω από αυτά που ο Γιονγκσού και κατ’ επέκταση ο θεατής θεωρούν δεδομένα.
Το ολιγοσέλιδο διήγημα του Χαρούκι Μουρακάμι γίνεται στα χέρια του Κορεάτη σκηνοθέτη μόνο αφορμή και βάση για να υφάνει τους μηχανισμούς της επιθυμίας με έναν εξίσου ελλειπτικό και αινιγματικό τρόπο, τον οποίο ωστόσο εμπλουτίζει με το κοινωνικά ρεαλιστικό σινεμά του για να μιλήσει για τις βαθιές ταξικές ανισότητες μιας χώρας «γεμάτης από Γκάτσμπι», όπως λέει χαρακτηριστικά ο Γιονγκσού, προοικονομώντας και οργώνοντας το έδαφος για τα πιο έκδηλα και παιγνιώδη στην κριτική τους «Παράσιτα» του Μπονγκ Τζουν-χο και τη θριαμβευτική επέλασή τους την επόμενη χρονιά.
Κι αν όλα τα ερωτήματα σχετικά με τις ιστορίες της Χαεμί και την πυρομανία του Μπεν παραμένουν αναπάντητα μέχρι το τέλος, η ποικιλοτρόπως καθαρτήρια και εμπρηστική έξοδος του κεντρικού ήρωα από μία συναισθηματική διαδρομή που μοιάζει να καταργεί κάθε έννοια τελεολογίας και αφηγηματικότητας στη ζωή του, έρχεται να υπογραμμίσει αυτό που η κορυφαία σκηνή της ταινίας μόνο υπονόησε.
Ο χορός της Χαεμί, το γυμνό λίκνισμα στο ηλιοβασίλεμα με μουσική υπόκρουση το θέμα του Μάιλς Ντέιβις από το «Ασανσέρ για Δολοφόνους» μπροστά στην απέραντη πεδιάδα, με τις τελευταίες ακτίνες του ήλιου να χαϊδεύουν το γυμνόστηθο κορμί της, μετατρέπεται σε μια μυσταγωγική ιεροτελεστία της «Μεγάλης Πείνας» για το μυστήριο της ζωής, έναν φλεγόμενο κι εξαγνιστικό διονυσιασμό για το απόλυτο τώρα, λίγο πριν η νεαρή κοπέλα ξεσπάσει σε δάκρυα και εξαφανιστεί μυστηριωδώς. Όχι ψάχνοντας να βρει την αλήθεια, αλλά ξεχνώντας ότι η αλήθεια δεν υπάρχει.
*Το «Παιχνίδι με τη Φωτιά» είναι διαθέσιμο για streaming στο Cinobo. Διάβασε για όλες τις ταινίες του αφιερώματος στο Νέο Ασιατικό Σινεμά εδώ
H ταινία Το Παιχνίδι με τη Φωτιά είναι διαθέσιμη online στο Cinobo