Με φόντο τη διχοτομημένη Λευκωσία, μια καθαρόαιμη κωμωδία σατιρίζει τον παραλογισμό που έχει γίνει μέρος της καθημερινότητας των κατοίκων της, χωρίς να προσπαθεί να λύσει το Κυπριακό.

Στην ταινία του Μάριου Πιπερίδη, ο 43χρονος Γιάννης είναι ένας μουσικός του οποίου η ζωή δεν κυλά όπως ακριβώς την είχε φανταστεί. Η κοπέλα του τον έχει εγκαταλείψει ενώ οι δανειστές του, τού έχουν γίνει στενός κορσές. Σχεδιάζει να φύγει το συντομότερο μαζί με τον αγαπημένο του σκύλο, τον Τζίμι. Όταν όμως ο σκύλος του το σκάει προς την τουρκοκρατούμενη πλευρά του νησιού, ο Γιάννης έχει να αντιμετωπίσει μια Ευρωπαϊκή νομοθεσία που απαγορεύει τη διέλευση ζώων στις ελεύθερες περιοχές.

Εγκλωβισμένος στα κατεχόμενα αναγκάζεται να ζητήσει την βοήθεια της πρώην φιλενάδας του καθώς επίσης και του Χασάν, ενός Τούρκου έποικου, για να φυγαδεύσουν τον Τζίμι, πίσω στις ελεύθερες περιοχές.

Το φιλμ μέσα από ένα προσεγμένο χιουμοριστικό σχήμα εξερευνά βαθιά, πολύπλοκα ζητήματα, με μια επιδεξιότητα που δικαίως απέφεραν στον Πιπερίδη το Ίρις Καλύτερου Σεναρίου στην απονομή του 2019- με την ταινία να είναι ταυτόχρονα υποψήφια και για το βραβείο Καλύτερης Ταινίας αλλά και Καλύτερου Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη.

Με αφορμή την προσθήκη του φιλμ στην βιβλιοθήκη του Cinobo, αναζητούμε τα λόγια του ίδιου του Πιπερίδη σε διάφορα μέσα κατά την κυκλοφορία της ταινίας στις αίθουσες. Αφήνοντας τον ίδιο να εξηγήσει τις ιδέες πίσω από μια τολμηρή ταινία. Ακολουθούν κάποια επιλεγμένα αποσπάσματα:

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΙΔΕΑΣ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

«Η ιδέα για την ταινία γεννήθηκε την εποχή της κρίσης. Περπατούσαμε ένα βράδυ με φίλους που είχαν ένα σκύλο και είπαμε να πάμε στα κατεχόμενα και όταν φτάσαμε στο φυλάκιο μας είπαν πως αν περάσετε δεν θα μπορέσετε να γυρίσετε πίσω με τον σκύλο. Μέσα στις καθημερινές τραγωδίες όσων είχαν συμβεί με τις τράπεζες, τις περιουσίες των ανθρώπων, την οικονομική κατάσταση στην Κύπρο που δεν πήγαινε πουθενά, η τραγελαφική απαγόρευση της εισόδου ζώων από τα κατεχόμενα ήρθε και συμπλήρωσε στο μυαλό μου μια εικόνα για τον τόπο μου, μια έτοιμη ιδέα για μια ταινία.»

«Ξεκίνησα να κάνω μια μικρού μήκους ταινία για έναν τύπο που χάνει το σκύλο του στα κατεχόμενα. Δεν υπήρχε χρηματοδότηση εκείνη την εποχή, είχαν κλείσει όλα. Γράφοντας είδα ότι αυτή η ιδέα ήταν η βάση για να μιλήσει για περισσότερα πράγματα. Και μέσα από αυτό να δώσει τις διαστάσεις του Κυπριακού προβλήματος, τουλάχιστον όπως το βλέπω εγώ σήμερα.»

(Από συνέντευξη στο Flix.gr)

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ Η ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Υπάρχουν ζητήματα στην ταινία που θεωρείτε ότι θα ενοχλήσουν κάποιους εδώ στην Κύπρο;
«Ίσως. Ειδικά ο χαρακτήρας του Χασάν, του Τούρκου έποικου που στην ιστορία εμφανίζεται αρκετά συμπαθής. Πολλοί είναι αυτοί που θα δυσκολευτούν να ταυτιστούν μαζί του γι’ αυτόν ειδικά τον λόγο. Ακόμα περισσότερο ωστόσο, πιστεύω ότι θα δυσκολευτούν να τον κατανοήσουν.»

Δεν είναι όμως αυτός ο ρόλος της τέχνης; Να θέτει ερωτήματα, να ενοχλεί «παγιωμένες αλήθειες», να παρουσιάζει ενοχλητικές πραγματικότητες;
«Αναμφισβήτητα. Σε όλες τις εποχές η Τέχνη δεν θέτει απλά ερωτήματα αλλά αμφισβητεί, ενίοτε προκαλεί. Πρέπει ωστόσο να υπάρχει ένας σκοπός και όχι απλά να κάνεις τέχνη για να προκαλέσεις ή να ενοχλήσεις τον άλλον που σκέφτεται διαφορετικά από εσένα. Όπως ανέφερα και παραπάνω, με χιούμορ μπορείς να προβληματίσεις, θέλω να πιστεύω, πολλές φορές πολύ περισσότερο, παρουσιάζοντας και κάποιες ενοχλητικές πραγματικότητες που δεν παύουν να υπάρχουν, είτε μας αρέσει είτε όχι.»

(Από συνέντευξη στο Dialogos.com.cy)

ΤΑ ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ ΣΤΙΣ ΔΥΟ ΠΛΕΥΡΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Από την επαφή που απέκτησες με το κοινό, έχοντας πάει σε πολλά φεστιβάλ του εξωτερικού, υπάρχει γνώση για το τι συμβαίνει πραγματικά στη Λευκωσία; Για παράδειγμα, το Βερολίνο ως χωρισμένη πόλη κάποτε, έγινε θέμα πολλών ταινιών και σειρών, εδώ όμως δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο.
«Όντως, οι περισσότεροι ξέρουν κάποια πολύ γενικά πράγματα, ότι δηλαδή υπάρχουν Έλληνες στον Νότο και Τούρκοι στον Βορρά και κάποιοι λίγοι γνωρίζουν ότι είναι διαιρεμένη η Λευκωσία, χωρίς όμως και αυτοί να ξέρουν τις λεπτομέρειες και τις δυναμικές των δύο πλευρών, όπως επίσης και τους κανονισμούς της Πράσινης Γραμμής. Επειδή εδώ και 20-25 χρόνια δεν υπάρχουν ουσιαστικά συγκρούσεις και κάποιο μεγάλο πρόβλημα μέσα στην πόλη, έμεινε αυτό το status quo μιας διαιρεμένης πόλης που μέσα στη Λευκωσία έγινε μέρος της καθημερινότητας.»

Γυρνώντας σκηνές και στις δύο πλευρές της πόλης, αντιμετωπίσατε προβλήματα;
«Το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν πως δε μπορούσαμε να πάρουμε τον σκύλο στην τουρκοκρατούμενη πλευρά καθώς μετά δεν υπήρχε τρόπος να τον φέρουμε πίσω, οπότε στις σκηνές που βρίσκεται εκεί αναπλάσαμε το μέρος. Τις περισσότερες σκηνές τις κάναμε στις ελεύθερες περιοχές, ενώ ο Μιχάλης Σαμιώτης, που ήταν ο production designer της ταινίας, έκανε πάρα πολύ καλή δουλειά με το να στήσει την τουρκική πλευρά στην ελληνική αν και στο τέλος αντιλαμβανόμασταν και εμείς ότι είναι η ίδια πόλη, η αρχιτεκτονική και τα σπίτια είναι ίδια και οι αλλαγές που έπρεπε να γίνουν ήταν σε χρώματα, πινακίδες και γλώσσα.»

(Από συνέντευξη στη LiFO)

ENA ΖΗΤΗΜΑ ΔΙΧΩΣ ΛΥΣΗ

Μπορεί να αλλάξει κάτι;
«Νομίζω θα περάσουν αρκετά χρόνια ακόμα. Πρέπει να περάσει η γενιά των παππούδων, των πατεράδων, η δική μας, ίσως κι η επόμενη. Και με την επόμενη, ίσως. Υπάρχουν ακόμα πολλές ανοιχτές πληγές. Υπάρχει ακόμα ένα ας πούμε ακροδεξιό μίσος εναντίον των Τούρκων. Κι εμείς μεγαλώσαμε με αυτές τις καταστάσεις και στην παιδεία και στα ιστορικά βιβλία, με το δεν ξεχνώ πάνω σε όλα τα τετράδιά μας. Υπάρχουν ιστορικές αλήθειες που δεν τις δίδαξαν στα σχολεία ή απλώς αποφεύγουμε κάποιες περιόδους. Το ‘64, το ‘67 που γίνονταν ταραχές απλά δεν υπάρχουν στα τετράδια, ή υπάρχει μια παράγραφος. Οπότε είναι πράγματα που πρέπει να αρχίσουν να διδάσκονται από μικρά παιδιά. Και μετά πας στρατό, κι άλλη πλύση εγκεφάλου εκεί, οπότε είσαι για 20 χρόνια σε ένα καλούπι από το οποίο δύσκολο να βγεις μετά. Και σου λένε σε κάποια φάση, άνοιξαν τα οδοφράγματα και πρέπει να βρούμε λύση, είμαστε ίδιοι, είμαστε μαζί… Ναι, αλλά για 20 χρόνια πριν… Οπότε πρέπει να ξεκινήσεις από την πρώτη τάξη του δημοτικού την αλλαγή. Κι από τις δύο πλευρές! Πρέπει να γίνει αυτή η αλλαγή. Για να μπορέσει να αλλάξει κάτι με τη νέα γενιά.

Κι όσο περνάει ο καιρός, γίνεται όλο και πιο βαθύ το θέμα με τους εποίκους. Είναι στην τρίτη γενιά πια, τώρα πάμε στην τέταρτη. Δηλαδή με αυτούς τους ανθρώπους τι κάνεις; Είναι ένα μεγάλο κομμάτι πληθυσμού που είναι απλώς αριθμοί σε συνομιλίες, κανείς δεν μιλάει γι’αυτούς. Είναι 50,000; Είναι 150,000; Κανείς δεν ξέρει. Τεράστια η μερίδα ελληνοκυπρίων που λένε ότι πρέπει να φύγουν όλοι. Τώρα, το όλοι τι σημαίνει; Και η τρίτη γενιά; Να πάνε πού; Είναι αυτό που λέει ο Χασάν στην ταινία. “Τι να πάω να κάνω στην Τουρκία; Αφού εδώ γεννήθηκα.” Τι κάνεις με αυτούς τους ανθρώπους; Σε ανθρωπιστικό επίπεδο πάλι. Το ότι είναι έγκλημα ο εποικισμός, είναι έγκλημα. Το έκαναν για να αλλάξουν τον δημογραφικό χαρακτήρα της Κύπρου. Γι’αυτό τους φέρανε από την Τουρκία.»

Αλλά ο ίδιος ο άνθρωπος της τρίτης γενιάς–
«Τι φταίει! Ή της δεύτερης. Κι αυτούς ακόμα τους ίδιους που τους φέρανε! Κι αυτούς από την Άπω Ανατολή, τους είπανε από την Τουρκία, θέλετε να σας δώσουμε δουλειά στην Κύπρο, ένα σπίτι; Δεν ξέρανε καν που είναι η Κύπρος. Τους έδωσαν σπίτι και δουλειά, γεωργοί ήταν οι περισσότεροι, λένε γιατί όχι. Τα παιδιά τους παντρεύτηκαν, έκαναν άλλα παιδιά, οπότε είναι κάτι που σε ανθρωπιστικό επίπεδο είναι πολύ δύσκολο θέμα. Και μετά είναι οι πρόσφυγες οι δικοί μας. Χάσανε τα σπίτια τους, αγνοούμενοι… Είναι ΤΟΣΟ πολύπλοκο που δεν ξέρω κάν πώς…»

(Από συνέντευξη στο News247)

Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΤΡΑΪΜΠΕΚΑ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

Πώς νιώσατε όταν πήρατε το βραβείο στην Τραϊμπέκα;
«Κοίταξε, ήταν κάτι που δεν περιμέναμε καθόλου και το πρώτο βραβείο μας ήρθε σα μια μεγάλη έκπληξη Έπαιξε ρόλο και το γεγονός πως η ταινία είναι κωμωδία, ένα είδος που δύσκολα βραβεύεται στα φεστιβάλ, οπότε εξαρχής ήμαστε χαρούμενοι και μόνο από το γεγονός πως τη δέχτηκαν στην Τραϊμπέκα.»

Η ταινία τι υποδοχή είχε από την κριτική επιτροπή και το κοινό του φεστιβάλ;
«Ο κόσμος ήταν πάρα πολύ θετικός. Κατά τη διάρκεια της προβολής συμμετείχε, γελούσε, αλλά έμενε και μετά το τέλος για τις συζητήσεις. Δημοσιεύθηκαν επίσης και μερικές θετικές κριτικές από αμερικανικά μέσα που μας χαροποίησαν. Σχετικά τώρα με την κριτική επιτροπή, ο Ρέι Λιότα με πλησίασε μετά τη βράβευση και μου εξέφρασε με θέρμη πόσο πολύ του άρεσε η ταινία αλλά και το θέμα της, καθώς αφορά κάτι που δε γνώριζε καθόλου. Με συνέχαιρε συνεχώς και εγώ τον ευχαριστούσα κάθε φορά, ήταν σουρεαλιστικό.»

(Από συνέντευξη στο Αθηνόραμα)