Ο Γκασπάρ Νοέ, ο πιο αγαπημένος προβοκάτορας του σύγχρονου Ευρωπαϊκού σινεμά, παραδίδει την πλέον ακραία ερωτική ταινία της φιλμογραφίας του, μια σεξουαλική οδύσσεια αναμνήσεων, πάθους και νοσταλγίας που εμπλέκει -σχεδόν κυριολεκτικά- και τον ίδιο τον θεατή στις περιπτύξεις του πρωταγωνιστικού ζεύγους.

Η ταινία ξεκινά 1η Ιανουαρίου, νωρίς το πρωί. Το τηλέφωνο χτυπάει και ο Μέρφι ξυπνάει δίπλα στη νεαρή σύζυγό του και το δυο ετών παιδί του. Ακούει το μήνυμα στο τηλεφωνητή όπου η μητέρα της Ηλέκτρας ρωτάει γεμάτη αγωνία μήπως έχει κάποιο νέο από την κόρη της, καθώς αγνοείται εδώ και αρκετό καιρό και φοβούμενη ότι κάτι πολύ άσχημο της έχει συμβεί. Κατά τη διάρκεια μιας ατέλειωτης βροχερής μέρας ο Μέρφι βρίσκεται μόνος στο διαμέρισμα του, να αναπολεί την πιο όμορφη ερωτική σχέση της ζωής του, τα δύο χρόνια που πέρασε με την Ηλέκτρα.

Γιατί λοιπόν δίχασε –αυτή τη φορά– ο Νοέ;

Όπως νομοτελειακά συμβαίνει με κάθε ταινία που ασχολείται τόσο εντατικά και από κοντινή απόσταση με το σεξ, οι αντιδράσεις είναι έντονες και περίεργες. Οι κριτικές συχνά φτάνουν με έναν παράξενο τρόπο να αφορούν το ίδιο το σεξ ή το κατά πόσο αυτό που συμβαίνει στην οθόνη είναι ή δεν είναι αρκετά σεξουαλικό (ή αν πειράζει που είναι – ή δεν είναι). Πάντα επικρατεί μια σύγχυση σε αυτά τα ζητήματα.

Ίσως είναι επειδή, όπως λέει κι ο ίδιος ο Γκασπάρ Νοέ, το να απεικονίζεις σεξ στη μεγάλη οθόνη είναι τελικά τόσο δύσκολο επειδή είναι ίσως η μόνη κοινή ανθρώπινη εμπειρία. Πάντα ξέρεις πως ο θεατής θα προβάλει στην ταινία σου, τη δική του φαντασία (ή φαντασίωση). Πόσο δε, μάλλον, αν μιλάμε για ένα φιλμ που γέρνει τόσο έντονα στη σεξουαλικότητα, στα σώματα, στην επαφή, σα να επρόκειτο για το πιο φυσικό και συνηθισμένο πράγμα του κόσμου. Ίσως –προτείνει ο Νοέ– επειδή μάλλον… είναι;

Το «Love» έκανε πρεμιέρα το 2015 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Καννών, κι η αντίδραση ήταν μάλλον η πιο ξεχωριστή από κάθε άλλη για ταινία του Νοέ, γνωστού για το πόσο μεγάλος κινηματογραφικός προβοκάτορας είναι. Οι κριτικές υπήρξαν διχαστικές, ναι, τι άλλο είναι καινούριο; Αλλά το «Love» διαφέρει γιατί, μέχρι και σήμερα, αυτή παραμένει η αντίδραση απέναντι στο φιλμ.

Δεν έχει τύχει δηλαδή κάποιας μαζικής επανεκτίμησης (προς το θετικό ή προς το αρνητικό), αλλά παραμένει αυτό το φιλμ του περίπου 6/10 στο imdb, του γύρω στο 50% στο metacritic, που κόσμος συχνά-πυκνά ανακαλύπτει αλλά σπάνια μπαίνει στη διαδικασία να ανοίξει πόλεμο για αυτό – ίσως επειδή, όπως σημειώνουν αρκετές από τις πιο νηφάλιες κριτικές της εποχής, είναι στην πραγματικότητα, βαθιά μέσα του, ένα ανθρώπινο, ρομαντικό δράμα.

Ας πάρουμε ένα δείγμα:

«Το “Love” μπορεί να διαθέτει σκηνές που τραβάνε το ενδιαφέρον αλλά είναι απλώς το πιο πρόσφατο σε μια μακρά σειρά ταινιών που προκαλούν παλιά ταμπού. Αν δεν είναι όσο ριζοσπαστικό προτείνει ο Νοέ, τότε είναι οπωσδήποτε προσωπικό, κεντράροντας σε έναν άντρα που θέλει να γίνει σκηνοθέτης, ο οποίος διαμαρτύρεται για την απουσία “συναισθηματικής σεξουαλικότητας” στο σινεμά και τολμηρά ανακοινώνει τη φιλοδοξία του να κάνει μια ταινία βασισμένη σε “αίμα, σπέρμα και δάκρυα”», γράφει ο Μαρκ Κέρμοντ στον Guardian. «Την ίδια ώρα, οπτικές ή/και ηχητικές αναφορές στο “Σαλό”, στο “Assault on Precinct 13” και στο “Cannibal Holocaust” πλαισιώνουν τους σκόρπιους artsploitation στόχους του Νοέ, με το σάουντρακ να τρικλίζει ανάμεσα σε Μπαχ, Σατί και τις κιθάρες που κλαίνε στο Maggot Brain των Funkadelic», συμπληρώνει.

Ο Μπιλγκέ Εμπίρι στο Vulture γράφει υπερασπιζόμενος την ταινία πως «οι φιγούρες στο “Love” […] συχνά ερμηνεύουν ξεκάθαρα για εμάς: Ποζάρουν για τις κάμερες, όχι η μία για την άλλη. Αλλά αυτό είναι μέρος της κεντρικής ιδέας. Οι σκηνές σεξ του “Love”, που λαμβάνουν χώρα σε ένα μισο-ξεχασμένο παρελθόν, έχουν να κάνουν με την φαντασίωση. Για τον Μέρφι, που ζει ολοκληρωτικά μες στο κεφάλι του, η Ηλέκτρα έχει ήδη μετατραπεί σε ένα αντικείμενο αγνής, άφταστης επιθυμίας». Και καταλήγει πως το φιλμ είναι μια παγίδα «ζωηρή και σπαρακτική. Αρκεί να κοιτάξεις πέρα από όλους τους όμορφους ανθρώπους που πηδιούνται, και συνειδητοποιείς πως το “Love” είναι θλιβερό με όλους τους σωστούς τρόπους».

Σε μια πιο αρνητική κριτική για το AV Club, ο Ιγκνάτι Βισνεβέτσκι γράφει πως «υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο να είσαι γυμνός μπροστά από το κοινό και στο να τους δείχνεις το πέος σου, και ο Νοέ κάνει το δεύτερο – πολύ κυριολεκτικά, σε close-up και σε 3-D». (Η ταινία είχε κυκλοφορήσει στις αίθουσες σε 3-D, κάτι που ήταν επίσης μέρος της όλης της παραφιλολογίας: «Δείτε το νέο φιλμ του προβοκάτορα Γκασπάρ Νοέ! Αυτή τη φορά, βλέπουμε σεξ από την αρχή ως το τέλος, και είναι όλο σε 3-D!»)

Ο Άνταμ Λόουζ συνοψίζει κάπως: «Αν το ως τώρα έργο του Νοέ έχει βοηθήσει να παγιώσει τη θέση του ανάμεσα στους σινεφίλ, το “Love” είναι η απόδειξη πως μπορεί να επεκταθεί, να παρουσιάσει κάτι πιο ήρεμο (για τα δικά του δεδομένα) και να παράξει ένα σκεπτόμενο και διεγερτικό κεφάλαιο του σινεμά δίχως όρια».

Κατέχει έτσι μια μοναδική θέση στην αξιοσημείωτη φιλμογραφία του Νοέ, ίσως λόγω του ότι κρυφά είναι πράγματι η πιο ήρεμη ως τότε ταινία του. Ερχόμενη αμέσως μετά από ένα σερί αληθινά εμπρηστικών ταινιών που έκαναν κόσμο να φεύγει από την αίθουσα ή να τις υπερασπίζεται με αλαλαγμούς (όπως το «Enter the Void» ή το «Irreversible»), αφενός ξεσήκωσε λιγότερη οργή (από την οποιαδήποτε πλευρά) κι αφετέρου στέκει ως η τελευταία διχαστική ταινία του Νοέ, ο οποίος στη συνέχεια πέρασε σε μια νέα φάση της καριέρας του με ταινίες σαν το «Climax» (που κέρδισε και βραβείο στις Κάννες!) και το πρόσφατο, συγκινητικό «Vortex».

Μπορεί το «Love» να είναι το σημείο καμπής για μια από τις πιο ενδιαφέρουσες φιλμογραφίες του ευρωπαϊκού σινεμά; Καθόλου απίθανο. Είναι γνωστό εξάλλου: Το σεξ αλλάζει τα πάντα.