Παρατηρώντας τον άνθρωπο: Ο ουμανισμός του Χιροκάζου Κορε-Έντα
Ο Χρυσός Φοίνικας για τους «Κλέφτες Καταστημάτων» ήταν απλά το αποκορύφωμα μιας κινηματογραφικής καριέρας αφοσιωμένης στον άνθρωπο. Κοιτάζουμε το έργο του σπουδαίου Ιάπωνα auteur από το ξεκίνημά του ως σήμερα.
Πολλά χρόνια πριν γίνει μόνιμος επισκέπτης του Φεστιβάλ των Καννών, ο Ιάπωνας Χιροκάζου Κορε-Έντα ξεκίνησε να δουλεύει σε ντοκιμαντέρ για τηλεοπτικό δίκτυο της χώρας του, μια δουλειά που ξεκίνησε με την ελπίδα να του εξασφαλίζει τα προς το ζην ώστε να αφοσιωθεί απρόσκοπτα σε αυτό που πραγματικά ήθελε να κάνει, να γίνει συγγραφέας δηλαδή. Όπως έχει δηλώσει ο ίδιος σε αρκετές συνεντεύξεις του, η επαφή με το ντοκιμαντέρ τον έκανε πρωτίστως περισσότερο παρατηρητικό προς τις εικόνες της καθημερινότητας στη μεγαλούπολη, καλές ή κακές. Η παρατήρηση οδήγησε αναμενόμενα σε μια σειρά σκέψεων και συνειρμών στο μυαλό του για τις ιστορίες που μπορεί να κουβαλούν κρυφά τα πρόσωπα που έβλεπε, κάτι που θεωρητικά αποτελούσε πρώτης τάξης υλικό για μυθιστορήματα. Την ίδια ώρα όμως, η κινηματογραφική κάμερα άρχισε να του φαίνεται πιο ενδιαφέρουσα.
Ξεκινώντας από το «Μαμπορόσι» του 1995, που σύστησε στη χώρα μας ο μακαρίτης πια Δημήτρης Εϊπίδης, ο Κορε-Έντα πορεύτηκε με βάση την αρχή της παρατήρησης, με σκοπό να αποκρυπτογραφήσει οικογενειακά (κυρίως) μυστικά και συμπεριφορές που συναντούσε στην πραγματικότητα, αδιαφορώντας για το σινεμά της απόδρασης. Η εξομοίωση της πραγματικότητας στις εικόνες του ήταν εντυπωσιακά φυσική, χωρίς συναισθηματικούς εξαναγκασμούς και προσποιητές καταστάσεις, ακόμη και σε ταινίες που φλέρταραν με το φανταστικό, όπως το «After Life» του 2001.
Το ελληνικό κοινό τον γνώρισε για τα καλά και εκτός φεστιβάλ με το «Κανείς Δεν Ξέρει» του 2004, με θέμα τέσσερα μικρά παιδιά τα οποία παρατά η μητέρα τους και επιβιώνουν μέσα σε ένα κλίμα πρωτόγνωρης αναμελιάς στο μικρό τους διαμέρισμα – το μεγαλύτερο από αυτά είναι 12 ετών. Ήδη από το «Μαμπορόσι» είχε δείξει το ενδιαφέρον του για το θέμα, αλλά εδώ ήταν που εδραιώθηκε το ενδιαφέρον του Κορε-Έντα για τις οικογένειες, όχι απαραίτητα τις παραδοσιακές, αλλά αυτές που διαλύονται και ξαναφτιάχνονται με δεσμούς στοργής και όχι μόνο αίματος.
Ο γαλήνιος ρυθμός των ταινιών του και οι οικογενειακές σχέσεις, που αναλύθηκαν ακόμη περισσότερο στο «Still Walking» του 2008, μια ταινία που έφερε στους κριτικούς μια άμεση σύνδεση με τις ταινίες του Όζου, με τον οποίο ήδη παραλληλίζονταν ως μια πιο σύγχρονη μορφή του. Ο ίδιος, ταπεινός στο λόγο, αρνείται οποιαδήποτε σύγκριση και εντοπίζει τις αναφορές του σε πιο σύγχρονους σκηνοθέτες, όπως τον Λόουτς, με κοινό παρανομαστή τον ουμανισμό. Παράλληλα επιδεικνύει ιδιαίτερη ευαισθησία στα παιδιά, έχοντάς τα σχεδόν πάντα σε πρωταγωνιστικό ρόλο στις ταινίες του, με τον ίδιο να είναι σήμερα ο καλύτερος ίσως κινηματογραφιστής στην αποτύπωση της παιδικής ηλικίας, όπως φαίνεται και σε αυτό το βίντεο:
Στη δεκαετία που μας πέρασε, ο Κορε-Έντα φτιάχνει ιστορίες για όλους – το σινεμά του είναι πολύ προσβάσιμο ακόμη και σε όσους αγανακτούν με οτιδήποτε μη χολιγουντιανό – και με τίτλους όπως «Πάτερας και Γιος» ή «Η Μικρή μας Αδερφή» έχει σαφή βάση των ιστοριών του καταλήγοντας σε σοφά συμπεράσματα γύρω από τη δημιουργία και την ανάπτυξη μακροχρόνιων ανθρώπινων δεσμών. Το κάνει ακόμη και έξω από το συνηθισμένο πεδίο δράσης του, όπως στο δικαστικό δράμα «Ο Τρίτος Φόνος», και πρέπει να φτάσει ως το 2018 όπου το σινεμά του τιμάται πια στην ανώτερη βαθμίδα των φεστιβάλ.
Ο Χρυσός Φοίνικας στις Κάννες για το «Κλέφτες Καταστημάτων» ήρθε ως μια καθολική αναγνώριση του σινεμά του, σε μια σπουδαία ταινία που δεν είναι απαραίτητα πολύ καλύτερη και διαφορετική από τις υπόλοιπές του, αλλά μια συμπύκνωση των αξιών που αυτό προκρίνει. Η βράβευση ήταν και ένας άμεσος λόγος για πολλούς θεατές να ανακαλύψουν αυτή τη φιλμογραφία που παρουσιάζονταν ως τώρα ως καλά κρυμμένο μυστικό στους μη μυημένους. Το 2022 ήρθε το Βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής για το «Τυχερό Αστέρι», άλλο ένα προϊόν ενός γενναιόδωρου ανθρώπου που προτίμησε το σινεμά από τη συγγραφή για να μεταδώσει ευκολότερα και ανεπιτήδευτα το καλό, ενώ φέτος η τελευταία ταινία του με τίτλο «Monster» τον φέρνει και πάλι στην κρουαζέτ.
Το Cinobo συγκεντρώνει και παρουσιάζει 4 ταινίες του Χιροκάζου Κόρε-Έντα, που καταφέρνει κάθε φορά να μας κερδίζει με την τρυφερότητα, την ψυχή και την ανθρωπιά του.
Δες τη φιλμογραφία του Χιροκάζου Κόρε-Έντα online στο Cinobo
0 Comments
Related Journal posts
Journal
Here is where we note down everything worth sharing about the cinema of Cinobo, and beyond. Find all you need to know about Premieres, Collections, and Coming Soon, stay tuned with film news on weekly Frames, go behind the scenes with Extras, and explore even more in Misc.