Σε ένα από τα σημαντικότερα βιβλία για το σινεμά, τις συνεντεύξεις του Χίτσκοκ στον Τρυφό, ο τελευταίος παραθέτει έναν συγκινητικό επίλογο όπου εκφράζει τον θαυμασμό του όχι μόνο στον σκηνοθέτη αλλά και στον άνθρωπο Χίτσκοκ. Φέρνοντας ως παράδειγμα θέματα ηθικής στην ιδιωτική ζωή εξηγεί πως είχε πραγματικά το δικαίωμα να μιλά γι’ αυτά και στο σινεμά, από τη στιγμή που τα στήριζε στην ιδιωτική του ζωή. Ενώνει δηλαδή το αντικείμενο ενδιαφέροντος του Χίτσκοκ με την ζωή του εκτός σινεμά καταλήγοντας στο ότι η μεγαλειότητα εντός συνάδει με μια αντίστοιχη εκτός – μια μεγάλη κουβέντα που έχει μεγαλώσει περισσότερο τα τελευταία χρόνια.

Όχι ότι ο Βέγγος είναι η μόνη περίπτωση στη χώρα μας που η ζωή και η Τέχνη ενώνονται, ήταν όμως σίγουρα η πιο χαρακτηριστική. Αντιγράφοντας λοιπόν τον Τρυφό, αν υπήρχε ένας καλλιτέχνης που στην Ελλάδα θα ενσάρκωνε τον κακομοίρη και κυνηγημένο αυτός δικαιωματικά και άξια ήταν ο Θανάσης Βέγγος. Στα γυρίσματα της ταινίας «Ο Παπατρέχας» (1966), όπου υποδύεται τον θυρωρό με τις 6 αδερφές, βρίσκεται κρεμασμένος από ένα σκοινί στον πέμπτο όροφο της πολυκατοικίας και ξαφνικά ανοίγει την πόρτα ο τρομαγμένος βοηθός του αδιαφορώντας για το κρίσιμο της στιγμής: «Κύριε Βέγγο διαμαρτυρήθηκε το πρώτο γραμμάτιο της Κόντακ». Μία στιγμή, όλη η καριέρα του Έλληνα κωμικού.

Η επαφή του Βέγγου με τον κινηματογράφο έγινε μάλλον λόγω της γνωριμίας του με τον Κούνδουρο στην Μακρόνησο όπου ήταν εξόριστος λόγω πολιτικών πεποιθήσεων την περίοδο 1948-50. Η γνωριμία αυτή του έδωσε δουλειές σε κινηματογραφικά πλατό ως φροντιστής και λόγω ανάγκης ως κομπάρσου. Η πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση είναι το 1954 στη «Μαγική Πόλις» του Κούνδουρου όπου ο ήρωας του έχει το όνομα Θανάσης, κάτι που συνέβη στο μεγαλύτερο μέρος της μετέπειτα φιλμογραφίας του. Με τα χρόνια οι ρόλοι μεγαλώνουν, ο πρώτος πρωταγωνιστικός έρχεται στους «Δοσατζήδες» (1960), ενώ κάνει χαρακτηριστικές εμφανίσεις σε γνωστές ταινίες. Πιο γνωστές, ώς μέλος της συμμορίας στον «Ηλία του 16ου» (1959) όπου δέχεται τις περίφημες σφαλιάρες του Χατζηχρήστου, αλλά και ως γκαρσόνι-φιλόσοφος με υπαρξιακές ανησυχίες στον εξαιρετικό «Ατσίδα» (1962) του Δαλιανίδη.

Στις ταινίες που πρωταγωνιστεί εισάγει έναν γρήγορο ρυθμό, όμως σπάνια εκμεταλλεύεται όλες τις αρετές του στα γκαγκ, καταφέρνει όμως με την αμεσότητα του να αποτελεί ιδανικό ενσαρκωτή ατακαδόρων ηρώων, βγάζοντας το μέγιστο βαθμό γέλιου από αξιόλογα κείμενα. Με την πέννα του Σακελλάριου για παράδειγμα, έχει τα 2 πιο αστεία φιλμ αυτής της περιόδου, το «Πολυτεχνίτης και Ερημοσπίτης» (1963) όπου ειδικά οι σεκάνς του φαρμακοποιού και του φωτογράφου είναι ανελέητες, και το «Θα σε κάνω Βασίλισσα» (1964) σε έναν σπάνιο για τον ίδιο ρόλο, αυτόν του άπληστου, τσιγγούνη και φιλοχρήματου συζύγου.

Το 1964 είναι και η κομβική χρονιά στη καριέρα του με την απόφαση του να ανεξαρτητοποιηθεί, ανοίγοντας δική του εταιρεία παραγωγής (ΘΒ – ταινίες γέλιου) και ξεκινώντας το γύρισμα ταινιών ως παραγωγός, πρωταγωνιστής και ενίοτε ως σκηνοθέτης. Η κίνηση αυτή, αν και αποδείχθηκε οικονομικά καταστροφική για τον ίδιο, είναι και ο λόγος για τον οποίον ο Βέγγος έχει μεγάλο πυρήνα θαυμαστών μέχρι και σήμερα, καθώς έβαλε στον ελληνικό κινηματογραφικό χάρτη τη σουρεαλιστική κωμωδία, είδος ξένο εντελώς για την εποχή και σχεδόν απίθανο να αναπτυχθεί υπό τις τότε υπάρχουσες συνθήκες. Το ελληνικό σινεμα του ’60 δημιούργησε πολλούς εγχώριους σταρ που έφτιαξαν περιουσία μέσα από αυτό, όμως κανείς δεν τόλμησε να πειραματιστεί, παρά μόνο κάποιος με επαναστατικό πνεύμα στην πολιτική ζωή και συνάμα στην τέχνη.

Η καινοτομία και ο πειραματισμός του Βέγγου είναι η μεγάλη συνεισφορά του στο ελληνικό σινεμά, η εικόνα του ανθρώπου ορχήστρα μπροστά και πίσω από την κάμερα, η προσπάθεια για ένα νέο είδος χιούμορ που μόνο με πλήρη καλλιτεχνική ελευθερία μπορούσε να ανθίσει. Ταινίες όπως τα 2 Θου-Βου («Πράκτωρ 000» και «Επιχείρηση Γης Μαδιάμ»), ο «Παπατρέχας», ο «Δόκτωρ Ζιβέγγος» ή ο «Τρελός, Παλαβός και Βέγγος» είναι συνυφασμένες με την πιο δύσκολη και πιο δημιουργική περίοδο της καριέρας του (1965-1969), όπου οι οικονομικές δυσκολίες της καθημερινότητάς του τον οδήγησαν και πρακτικά στον σουρεαλισμό με ανεπανάληπτους αυτοσχεδιασμούς που μπορούσαν να καλύψουν οποιαδήποτε αδυναμία στα γυρίσματα.

Κρατώντας ένα μέρος από το χιούμορ αυτών των ταινιών ο Βέγγος πρωταγωνιστεί τη δεκαετία του ‘70 σε ταινίες που σατιρίζουν τον φτωχό νεοέλληνα που προσπαθεί καθημερινά για την επιβίωση. Το 1971 βραβεύεται στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ερμηνεία του στο «Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση;» (ως ένα είδος αντίδρασης στο καθεστώς της χούντας) σε σκηνοθεσία του Ντίνου Κατσουρίδη, που μαζί με τον Πάνο Γλυκοφρύδη αποτέλεσαν τους βασικούς συνεργάτες του μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 80. Το τέλος της δεκαετίας του ‘80 τον βρίσκει στην τηλεόραση με τα «Βεγγαλικά» (1988) της ΕΡΤ και το «Αστυνόμος Θανάσης Παπαθανάσης» (1990) του ΑΝΤ1.

Η τελευταία ερμηνευτικά περίοδος της καριέρας του ξεκινά το 1991 με τη συμμετοχή του στις «Ήσυχες Μέρες του Αυγούστου» του Βούλγαρη, όπου υιοθέτει τον ένα είδος χαρακτήρα με ζωγραφισμένη την κούραση και τη θλίψη στο πρόσωπό του κάτι που θα συνεχιστεί και στην επόμενη συνεργασία με τον Βούλγαρη («Όλα είναι δρόμος», 1998), αλλά και σε αυτή με τον Αγγελόπουλο στο «Βλέμμα του Οδυσσέα» (1996). Αυτή είναι και η περίοδος που βοήθησε στην καθολική αναγνώριση του Βέγγου ως σπουδαίου ερμηνευτή, καθώς το αναρχικό του χιούμορ στο παρελθόν τον έκανε αγαπητό κυρίως μόνο στα λαϊκά στρώματα, κάτι που προφανώς τον αδικεί καθώς οι αληθινές καινοτομίες είχαν συμβεί πολλά χρόνια πριν.

Το 2004 ο Γιάννης Σολδάτος σκηνοθέτησε το ντοκιμαντέρ «Ένας Άνθρωπος Παντός Καιρού», όπου δεκάδες συνεργάτες του μιλούν για τις περιπέτειες του τόσο εντός όσο και εκτός σινεμά, καταφέρνοντας να παρουσιάσει ολοκληρωμένα όλες τις περιόδους της καριέρας του, δίνοντας μεγάλη έμφαση στις δημιουργικές επινοήσεις του. Ένα ντοκιμαντέρ κειμήλιο για τον καλό άνθρωπο αλλά κυρίως για τον σπουδαίο και εφευρετικό κωμικό.