Το παροξυσμικά προβακατόρικο σινεμά του Γκασπάρ Νοέ αρχίζει –και ενίοτε τελειώνει– στους τίτλους αρχής του, κι ως εκ τούτου δε θα περιμέναμε ποτέ να έχουν τίποτα το συμβατικό. Όπως οι ίδιες οι ταινίες, αλλά κι ο σκηνοθέτης πίσω τους, κουβαλούν εκρήξεις χρωμάτων και ρυθμού: Σπάνια το να βλέπεις απλώς τους τίτλους αρχής μιας ταινίας μπορεί από μόνο του να είναι μια τόσο φρενήρης περιπέτεια.

Πάμε να θυμηθούμε τους τίτλους αρχής του κάθε φιλμ του Γκασπάρ Νοέ, από το μεγάλου μήκους ντεμπούτο του, το ακραίο «Μόνος Εναντίον Όλων», μέχρι και το «Climax»– κι όσο περιμένουμε το συγκλονιστικό νέο του φιλμ, «Vortex» που κυκλοφορεί σύντομα.

Μόνος Εναντίον Όλων (1998)

Ήδη από το ωμό ντεμπούτο του, ο τίτλος παρουσιάζεται λέξη-λέξη στην οθόνη, σα να θέλει η ταινία να τονίσει την κάθε συλλαβή, να σιγουρευτεί πως προσέχεις πολύ καλά όσα πρόκειται –με πολύ επιθετικό τρόπο– να σου πει. Τον τίτλο συνοδεύει η αφήγηση του «άνεργου χασάπη» (όπως τον έχει εισάγει η κάρτα που προηγείται αμέσως του τίτλου της ταινίας) και θέτει σε κίνηση τα κυρίαρχα μοτίβα της ταινίας.

Δευτερόλεπτα νωρίτερα, η πρώτη εικόνα της ταινίας είναι ένας χάρτης της Γαλλίας. Είναι ένα νέο, άγριο γαλλικό σινεμά που βγαίνει από τα σαλόνια της μπουρζουαζίας και αφήνει πίσω τις περιπτύξεις των διανοούμενων, για μια Γαλλία στο κόκκινο. Ένα σινεμά ασυγκράτητα ζωώδες και ενστικτώδες, και μια ταινία που ανακηρύσσει την άφιξη ενός νέου auteur του οποίου η φωνή δεν μοιάζει με κανενός.

Μη Αναστρέψιμος (2002)

Η διασημότερη ταινία της καριέρας του είναι φυσικά εκείνη που ακολουθεί την χρονικά αντίστροφη αφήγηση. Μια επιλογή στην οποία ο Νοέ είναι απολύτως αφοσιωμένος, στο βαθμό που το φιλμ ξεκινάει με τους τίτλους τέλους οι οποίοι τρέχουν αντίστροφα στην οθόνη. Όταν ολοκληρώνονται, φτάνοντας δηλαδή στην αρχή, αποκαλύπτουν και τον τίτλο του φιλμ, που αφού περιστραφεί θα επιστρέψει στις οθόνες μας αναβοσβήνοντας και αντιστρέφοντας εαυτόν– σα να επρόκειτο για κάποια μανιασμένη σειρήνα στο δρόμο.

Enter the Void (2009)

Η μόνη του απρόβλητη στην Ελλάδα ταινία είναι ίσως κι η πιο εντυπωσιακή όλων σε καθαρά οπτικό επίπεδο. Και ξεκινά με τους διάσημους, άκρως επιδραστικούς πια (σε οριακό σημείο λογοκλοπής) τίτλους αρχής, που υπό φρενήρη ρυθμό παρουσιάζουν όλο το καστ και το συνεργείο αλλάζοντας γραμματοσειρές, ντιζάιν στοιχεία και χρώματα, ένα αληθινό οπτικοακουστικό σοκ. Ανάλογο φυσικά του, σε πρώτο πρόσωπο, ονειρώδους και παραισθησιογόνου ταξιδιού που μόλις ξεκινούσε.

Αγάπη (2015)

Με αντίστοιχη διάθεση, η συναισθηματικά σεξουαλική οδύσσεια του Νοέ ξεκινά με τον τίτλο του φιλμ να γεννιέται μέσα σε μια έκρηξη φωτός (ή… μια γέννα;), αναγράφοντας τη λέξη «Love» σε δεκάδες γλώσσες, ανάμεσα στις οποίες και την ελληνική.

Στο τέλος επιστρέφουμε στην αγγλική λέξη, η οποία μοιάζει να ρουφιέται μέσα στο κενό.

Η μόνη του απρόβλητη στην Ελλάδα ταινία είναι ίσως κι η πιο εντυπωσιακή όλων σε καθαρά οπτικό επίπεδο. Και ξεκινά με τους διάσημους, άκρως επιδραστικούς πια (σε οριακό σημείο λογοκλοπής) τίτλους αρχής, που υπό φρενήρη ρυθμό παρουσιάζουν όλο το καστ και το συνεργείο αλλάζοντας γραμματοσειρές, ντιζάιν στοιχεία και χρώματα, ένα αληθινό οπτικοακουστικό σοκ. Ανάλογο φυσικά του, σε πρώτο πρόσωπο, ονειρώδους και παραισθησιογόνου ταξιδιού που μόλις ξεκινούσε.

Climax (2018)

Στο βραβευμένο στις Κάννες εκπληκτικό πιο πρόσφατο φιλμ του, ο Νοέ ξεκινά με μια από τις διασημότερες, πιο εκστατικές σεκάνς του πρόσφατου σινεμά. Και ταιριαστά επιστρέφει τους τίτλους αρχής σε μια λογική πιο κοντά στο «Enter the Void», δίνοντας σε κάθε καλλιτέχνη που συμμετέχει τη δική του, γραφιστικά ξεχωριστή, θέση.

Όσο για τον ίδιο τον τίτλο του φιλμ, δεν εμφανίζεται μαζί με όλα τα credits στην αρχή, αλλά προκύπτει καθώς ξεκινούν οι τίτλοι τέλους, ένα αληθινό climax.

Η μόνη του απρόβλητη στην Ελλάδα ταινία είναι ίσως κι η πιο εντυπωσιακή όλων σε καθαρά οπτικό επίπεδο. Και ξεκινά με τους διάσημους, άκρως επιδραστικούς πια (σε οριακό σημείο λογοκλοπής) τίτλους αρχής, που υπό φρενήρη ρυθμό παρουσιάζουν όλο το καστ και το συνεργείο αλλάζοντας γραμματοσειρές, ντιζάιν στοιχεία και χρώματα, ένα αληθινό οπτικοακουστικό σοκ. Ανάλογο φυσικά του, σε πρώτο πρόσωπο, ονειρώδους και παραισθησιογόνου ταξιδιού που μόλις ξεκινούσε.

Το μέλλον

Ο Νοέ επιστρέφει φέτος με δύο ταινίες(!), το συγκλονιστικό «Vortex» με τον Ντάριο Αρτζέντο, και το παιχνιδιάρικα μετα-αφηγηματικό «Lvx Æterna», που στην πραγματικότητα προβλήθηκε πρώτη φορά στις Κάννες του ‘19.