Τους προηγούμενους μήνες είδαμε, σε συνεργασία με την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, τα αφιερώματα στα βραβευμένα φιλμ με το Ίρις Καλύτερης Μεγάλου Μήκους Ταινίας Μυθοπλασίας και με το Ίρις Καλύτερης Ταινίας Τεκμηρίωσης (Ντοκιμαντέρ). Οι συλλογές μας σύστησαν τα βραβευμένα φιλμ της πρώτης δεκαετίας των βραβείων Ίρις, από το 2010 ως το 2019.
Αυτή μας η ανασκόπηση συνεχίζεται με την τρίτη συλλογή Ίρις, αυτή τη φορά για τις ταινίες που τιμήθηκαν με το βραβείο Καλύτερου Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη κατά την ίδια αυτή περίοδο των ’10s. 10 χρόνια, 10 βραβεία, για μια κατηγορία που αποτελεί ένα βλέμμα ελπίδας στο μέλλον του ελληνικού σινεμά.
H ανάδειξη των πιο ξεχωριστών νέων φωνών ενός εγχώριου σινεμά είναι πάντα αδιαπραγμάτευτη αποστολή κάθε εθνικής ακαδημίας και κάθε σώματος ψηφοφόρων. Μπορεί τα εντελώς βιομηχανικά Όσκαρ να μην βρίσκουν θέση για ένα τέτοιο βραβείο στην κατά τα άλλα λαμπερή τελετή τους, αλλά στα εθνικά βραβεία χωρών, από τα BAFTA μέχρι τα Σεζάρ, μέχρι ακόμα και τα βραβεία ανεξάρτητου σινεμά στις ΗΠΑ (τα Independent Spirit Awards), πάντα θα συναντήσουμε μια εκδοχή αυτού του βραβείου.
Είναι εδώ που οι άνθρωποι του σινεμά μιας χώρας βρίσκουν το χώρο να τιμήσουν κάποιο φιλμ και κάποιους σκηνοθέτες που δίνουν για πρώτη φορά τη φωνή και το όραμά τους στη μεγάλη οθόνη. Η δυσκολία του να καταφέρει ένας σκηνοθέτης να γυρίσει την πρώτη του ταινία με τους δικούς του όρους είναι πάντα δεδομένη, και πόσο μάλλον στην Ελλάδα μετά την μεγάλη Κρίση. Είναι διαδικασίες επίπονες, δαπανηρές, χρονοβόρες, συχνά ψυχοφθόρες.
Όμως η ποικιλία των φωνών που έχει γεννήσει ένα εθνικό σινεμά είναι εδώ περισσότερο εμφανής από οπουδήποτε αλλού.
Ποικίλλει, από την απόδραση μέχρι τον ρεαλισμό και τον πειραματισμό. Στην πρώτη απονομή, το “Bank Bang” ακολουθεί την ιστορία δύο αδερφών που ληστεύουν τράπεζες σε μια περίτεχνα απολαυστική κωμωδία δράσης. Μερικά χρόνια μετά, το σινεμά είδους έχει την τιμητική του καθώς η “Νορβηγία” φαντάζεται την ιστορία ενός βαμπίρ στο χειροποίητο σύμπαν μιας εναλλακτικής Αθήνας.
Ταυτόχρονα, η τάση προς ένα κοινωνικό σινεμά προάγγελου ή στη σκιά της Κρίσης είναι σαφής αλλά ποτέ δεν εκφράζεται μονοσήμαντα. Η κοινωνική χαρτογράφηση της πορείας της σύγχρονης Ελλάδας προς την πτώση εκφράζεται με έναν σχεδόν οπερατικό τρόπο στην “Χώρα Προέλευσης”, ενώ η χειραφέτηση μιας μεσήλικης γυναίκας σε ένα πλήρως εκμεταλλευτικό εργασιακό περιβάλλον μπαίνει στο επίκεντρο με το “Η Δουλειά της”. Στο “Fish n’ Chips” ένας άντρας επιστρέφει από το Λονδίνο σε μια αλλαγμένη Κύπρο για να ξεκινήσει μια νέα δουλειά, ενώ το σκληρό νεανικό δράμα του “Park” παίζει με την εικονογραφία της μετα-Ολυμπιακής εγκατάλειψης. Το “Αγόρι Τρώει το Φαγητό του Πουλιού” ολοκληρώνει ένα αλληγορικό, προσωπικό πορτρέτο απομόνωσης και η “Αιώνια Επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά” σκιαγραφεί μια μελαγχολικά νοσταλγική ποπ περσόνα, σε δύο διαφορετικές, συναρπαστικές προσεγγίσεις για την σημερινή Ελλάδα.
Ένα πορτρέτο συνθέτει και το “Dolphin Man”, ένα ντοκιμαντέρ που εντυπωσιακά και συναισθηματικά συνδυάζει αρχειακό υλικό και σημερινά πλάνα βυθού. Tο άλλο ντοκιμαντέρ της λίστας, το “Exotica, Erotica, Etc.” μας ταξιδεύει κι εκείνο στους ωκεανούς, για να αφηγηθεί φευγαλέους έρωτες που υπαγορεύει η μοναξιά της θάλασσας. Ενώ το αταξινόμητο “Interruption” σπάει τα σύνορα ανάμεσα στο θεατή και την αφήγηση παρουσιάζοντας μια αλληγορία πάνω στην ηθική και την τέχνη
Στην πρώτη τους δεκαετία, τα Ίρις και η Ελληνική Ακαδημία ξεχώρισαν ως Καλύτερους Πρωτοεμφανιζόμενους, σκηνοθέτες ταινιών μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, σκηνοθέτες ταινιών είδους και ταινιών ρεαλιστικής κοινωνικής παρατήρησης, σκηνοθέτες με διάθεση για πειραματισμό, σκηνοθέτες με απόλυτο έλεγχο της τεχνικής τους. Σχηματίζοντας τον χάρτη ενός εθνικού σινεμά που παρά τις δυσκολίες και την αγωνία, καταφέρνει να αποτυπώσει στη μεγάλη οθόνη το προσωπικό βλέμμα διαφορετικών, ιδιοσυγκρασιακών δημιουργών.
Με την συνεργασία της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, το Cinobo φέρνει στο κοινό την συλλογή βραβευμένων ταινιών αυτών των 10 χρόνων. Οι ταινίες που βραβεύτηκαν είναι οι εξής:
- 2010 - Bank Bang (Αργύρης Παπαδημητρόπουλος) (δεν βρισκεται στην πλατφορμα)
- 2011 - Χώρα Προέλευσης (Σύλλας Τζουμέρκας)
- 2012 - Fish n' Chips (Ηλίας Δημητρίου)
- 2013 - Το Αγόρι Τρώει το Φαγητό του Πουλιού (Έκτορας Λυγίζος)
- 2014 - Η Αιώνια Επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά (Ελίνα Ψύκου)
- 2015 - Νορβηγία (Γιάννης Βεσλεμές)
- 2016 - Exotica, Erotica, Etc. (Ευαγγελία Κρανιώτη) / Interruption (Γιώργος Ζώης)
- 2017 - Park (Σοφία Εξάρχου)
- 2018 - Dolphin Man (Λευτέρης Χαρίτος)
- 2019 - Η Δουλειά της (Νίκος Λαμπότ)
