Journal

«Η Υπηρέτρια»: Εργασιακή αλλοτρίωση χωρίς προοπτική απόδρασης

«Η Υπηρέτρια»: Εργασιακή αλλοτρίωση χωρίς προοπτική απόδρασης

Τάσος
Τάσος Χατζηευφραιμίδης
Δημοσιεύτηκε
3 Ιουν 2024
Κατηγορία
Tags

Mια από τις πιο ελπιδοφόρες φωνές του νέου παγκόσμιου σινεμά, σε ένα λεπτομερές κοινωνικό δράμα μέσα από τα μάτια μιας επίμονης ηρωίδας.

Μπορεί η Λίλα Αβιλές να συγκίνησε τους πάντες στην Μπερλινάλε του 2023 (πλην της κριτικής επιτροπής που την άφησε σκανδαλωδώς αβράβευτη) και να έφτασε ένα βήμα πριν την τελική πεντάδα του Διεθνούς Όσκαρ με το διακριτικά ισοπεδωτικό στο συναισθηματικό του αντίκτυπο Τοτέμ, η αποκάλυψη, όμως, της Μεξικανής σκηνοθέτη ως μιας από τις πλέον ελπιδοφόρες παρουσίες της νέας γενιάς του λατινοαμερικάνικου σινεμά είχε γίνει ήδη πέντε χρόνια πριν με την Καμαριέρα, μια ταινία που εντυπωσιάζει με την υπαινικτικότητα και τη διαύγεια της κοινωνικής κριτικής σε μια χώρα, της οποίας η κινηματογραφία έχει πολύ συχνά αποτυπώσει τις τεράστιες και αγεφύρωτες ταξικές της ανισότητες. 

Η  Καμαριέρα σηματοδότησε το πέρασμα της Αβιλές στη μυθοπλασία, λίγα χρόνια αφότου ανέβασε στη σκηνή ένα δικό της θεατρικό έργο με το ίδιο θέμα, το οποίο με τη σειρά του αντλούσε έμπνευση από το The Hotel της Γαλλίδας καλλιτέχνιδας Σοφί Καλ, ένα φωτογραφικό βιβλίο που επικεντρωνόταν σε ένα βενετσιάνικο ξενοδοχείο το 1981. Για την ταινία η Αβιλές αξιοποίησε επίσης την εμπειρία της και στην τεκμηρίωση, δεδομένου ότι οι προηγούμενες ταινίες της ήταν ντοκιμαντέρ για κοινωνικά ζητήματα, το οικολογικό La Fertilidad de la Tierra (2016) και το μεταναστευτικό Nena (2017). 

CAMA_STILL_1.1.1.webp

Αυτή η συνάντηση πραγματικότητας και μυθοπλασίας, αλλά και η ενδελεχής έρευνα της σκηνοθέτη στο μικρόκοσμο των γυναικών που παραμένουν αθέατες στις υπερπολυτελείς ξενοδοχειακές μονάδες γίνονται εμφανείς από την πρώτη σκηνή της ταινίας, όπου μέσα από τη στατική αυστηρότητα ενός κάδρου συστήνεται στον θεατή η Εύα, η κεντρική ηρωίδα, στην προσπάθειά της να διευθετήσει το χάος μια σουίτας του ξενοδοχείου, όπου εργάζεται ως καμαριέρα. Ακόμη και όταν σκοντάφτει πάνω στο σώμα ενός άνδρα στο πάτωμα, χωρίς να είναι σίγουρη αρχικά για το αν είναι νεκρός ή κοιμάται, πρέπει να παραμείνει επαγγελματίας: συνεπής αλλά ευγενική, διεκπεραιωτική αλλά και αδυσώπητη. Με μία λέξη, αόρατη. 

Αν και η ταινία γυρίστηκε στο Intercontinental Presidente της Πόλης του Μεξικού (σε διάρκεια μόλις 17 ημερών), αυτό δεν κατονομάζεται ποτέ. Ούτε και χρειάζεται όμως. Οι χώροι του έχουν αυτή τη μοντέρνα παγκοσμιοποιημένη αισθητική της πολυτέλειας που καταργεί την τοπική ιδιαιτερότητα. Μόνο η γλώσσα και τα πρόσωπα του προσωπικού δίνουν ένα γεωγραφικό στίγμα εκεί όπου οι διάδραση ανάμεσα στους επισκέπτες και στο προσωπικό πρέπει να ελαχιστοποιείται όσο το δυνατόν περισσότερο και τα ίχνη των πρώτων να σβήνονται μεθοδικά από μια στρατιά ανθρώπων που βιώνουν τη διαρκή επανάληψη της επιβίωσης μέσα σε τόσο απρόσωπους χώρους. 

CAMA_STILL_1.1.6.webp

Αυτή η συνάντηση πραγματικότητας και μυθοπλασίας, αλλά και η ενδελεχής έρευνα της σκηνοθέτη στο μικρόκοσμο των γυναικών που παραμένουν αθέατες στις υπερπολυτελείς ξενοδοχειακές μονάδες γίνονται εμφανείς από την πρώτη σκηνή της ταινίας, όπου μέσα από τη στατική αυστηρότητα ενός κάδρου συστήνεται στον θεατή η Εύα, η κεντρική ηρωίδα, στην προσπάθειά της να διευθετήσει το χάος μια σουίτας του ξενοδοχείου, όπου εργάζεται ως καμαριέρα. Ακόμη και όταν σκοντάφτει πάνω στο σώμα ενός άνδρα στο πάτωμα, χωρίς να είναι σίγουρη αρχικά για το αν είναι νεκρός ή κοιμάται, πρέπει να παραμείνει επαγγελματίας: συνεπής αλλά ευγενική, διεκπεραιωτική αλλά και αδυσώπητη. Με μία λέξη, αόρατη.
 
Αν και η ταινία γυρίστηκε στο Intercontinental Presidente της Πόλης του Μεξικού (σε διάρκεια μόλις 17 ημερών), αυτό δεν κατονομάζεται ποτέ. Ούτε και χρειάζεται όμως. Οι χώροι του έχουν αυτή τη μοντέρνα παγκοσμιοποιημένη αισθητική της πολυτέλειας που καταργεί την τοπική ιδιαιτερότητα. Μόνο η γλώσσα και τα πρόσωπα του προσωπικού δίνουν ένα γεωγραφικό στίγμα εκεί όπου οι διάδραση ανάμεσα στους επισκέπτες και στο προσωπικό πρέπει να ελαχιστοποιείται όσο το δυνατόν περισσότερο και τα ίχνη των πρώτων να σβήνονται μεθοδικά από μια στρατιά ανθρώπων που βιώνουν τη διαρκή επανάληψη της επιβίωσης μέσα σε τόσο απρόσωπους χώρους. 

La Camarista-Lila Aviles.4.webp

Η Αβιλές επιλέγει σοφά να «εγκλωβίσει» την ηρωίδα της στα όρια του ξενοδοχείου, παγιδεύοντας σε μια διαρκή ροή από επαναλαμβανόμενες εργασίες, λες και η μέρα να μην τελειώνει ποτέ γι’ αυτή και κάθε  επόμενη σκηνή να την βλέπει πάντα πίσω στον ίδιο Γολγοθά, σε ένα βασανιστήριο του Ταντάλου, όπου κάθε επεισόδιο διακριτικά αποκαλύπτει περισσότερα στοιχεία για τη ζωή της Εύας, τις σχέσεις της με τα υπόλοιπα μέλη του προσωπικού, την φιλοδοξία της να αποκτήσει το απολυτήριο του Λυκείου που ίσως της δώσει κάποια διέξοδο, το όνειρο να κατακτήσει την πολυπόθητη θέση της καμαριέρας στον κορυφαίο, 42ο όροφο του ξενοδοχείου. 
 

Η αντίστιξη ανάμεσα στον διάπλατο «πάνω κόσμο» με τα ευρύχωρα δωμάτια του ξενοδοχείου και την εκπληκτική θέα στον ορίζοντα της μητρόπολης και στον κλειστοφοβικό «κάτω κόσμο» του πλυσταριού, του ανελκυστήρα προσωπικού και των χώρων συντήρησης, ο εξαιρετικός ηχητικός σχεδιασμός με τους περιστασιακούς αστικούς ή εργασιακούς θορύβους να συνοδεύουν τη σιωπή του μοναχικού επαγγέλματος της Εύας και οι ενίοτε αλλόκοτα αστείες, ενίοτε παράλογες, πάντα όμως ατελέσφορες επαφές της με τους αστούς ενοίκους και τα υπόλοιπα μέλη της συνομοταξίας της χτίζουν μεθοδικά και αλάνθαστα μια ατμόσφαιρα εργασιακής αλλοτρίωσης χωρίς προοπτική απόδρασης ή εξόδου. 
 

Η κορύφωση της ταινίας δεν θα μπορούσε παρά να είναι ένα νομοτελειακό αλλά τελικά ανώφελο ξέσπασμα και το ανοιχτό τέλος θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως μία λυτρωτική έξοδος αλλά είναι μάλλον μια ανάπαυλα σε έναν κόσμο που δεν υπάρχει διαφυγή. Η υποχρέωση της Εύας είναι να παραμένει αόρατη, ωστόσο η Αβιλές  καταφέρνει να την κάνει τελικά ορατή.

H ταινία «Η Καμαριέρα» είναι διαθέσιμη στο Cinobo

0 Σχόλια

Ταξινόμηση κατά

Σχετικά Journal posts

Journal

Εδώ σημειώνουμε όλα όσα θέλουμε να πούμε για το σινεμά του Cinobo, και όχι μόνο. Μάθε τα πάντα για τις Πρεμιέρες, τις Συλλογές και τα Προσεχώς, ενημερώσου για την επικαιρότητα στα Frames, πήγαινε behind the scenes στα Extras και εξερεύνησε πολλά ακόμα στα Misc.

Creative Europe Media
European Union
EPAnEK
elevate web
Cookies

H ιστοσελίδα μας χρησιμοποιεί Cookies

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας.

Απαραίτητα cookies

Πάντα ενεργός