Λυκόφως είναι το χρονικό διάστημα από τη δύση του ηλίου μέχρι να πέσει η νύχτα, η μεταβατική εκείνη περίοδος όπου καταργείται η δυαδικότητα και το φώς συνυπάρχει με το σκοτάδι μέχρι να παραδοθεί νομοτελειακά σε αυτό, μια μεταιχμιακή ώρα που οδηγεί σε αναπόφευκτους συμβολισμούς και μύθους για το Καλό και το Κακό.  

Λυκόφως ονόμασε και ο Γκεόργκι Φεχέρ την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του το 1990, μια δημιουργία που έμελλε μέσα στα χρόνια να γίνει μυθική και να αποκτήσει διαστάσεις ιερού δισκοπότηρου για όσους την αναζητούσαν, καθώς μέχρι την περσινή ψηφιακή της αποκατάσταση θεωρούνταν χαμένη ή υπήρχε διαθέσιμη μόνο σε πειρατικές VHS με αλλοιωμένη ποιότητα. Όλα αυτά, βέβαια, μέχρι το φεστιβάλ κινηματογράφου του Βερολίνου το 2023 και την προβολή της ταινίας στη νέα της μορφή, όπου επιτέλους εγένετο φως. Ή μάλλον … Λυκόφως. 

Από το πρώτο, εναέριο πλάνο πάνω από τα σκοτεινά κι απειλητικά ουγγρικά δάση μπορεί να καταλάβει κανείς απόλυτα γιατί δόθηκε αυτός ο τίτλος, αφού από τα πρώτα μόλις λεπτά η ταινία σε βυθίζει σε ένα σύμπαν μουντό και πνιγηρό, όπου τα πάντα κινούνται μέσα στην αχλή μιας γκρίζας μονοχρωμίας, σε μια limbo όπου πνίγεται το χρώμα και καταργείται ο μανιχαϊσμός του ασπρόμαυρου, σε μια αχρονικότητα όπου ακόμα και ο χρόνος μοιάζει σταματημένος. 

Ένα κορίτσι βρίσκεται δολοφονημένο στις παρυφές ενός λόφου. Δεν είναι το πρώτο θύμα στην περιοχή και δεν θα είναι το τελευταίο. Ένας αστυνομικός επιθεωρητής έρχεται την τελευταία μέρα της υπηρεσίας του για να βοηθήσει στην εξιχνίαση της υπόθεσης. Μια υπόσχεση θα δοθεί στους γονείς του κοριτσιού για την εύρεση του δολοφόνου, ενός serial killer που έχει αποκτήσει το όνομα ο «Γίγαντας» ή ο «Μάγος» από τους κατοίκους της κοινότητας. Ίσως όμως αυτός ο τελευταίος να είναι το γέννημα μιας συλλογικής αυταπάτης, στην οποία θα καταδυθεί και ο ίδιος ο επιθεωρητής και θα ξεκινήσει μια αναζήτηση που θα λάβει υπαρξιακές και μεταφυσικές διαστάσεις. 

Στο λυκόφως μιας καριέρας, μιας χώρας κι ενός ολόκληρου κόσμου όπου το Καλό δεν έχει καμία ελπίδα. 

Βασισμένο στο βιβλίο του Φρίντριχ Ντίρενματ «Η Υπόσχεση: Ρέκβιεμ για το Αστυνομικό Μυθιστόρημα», το οποίο ο Ελβετός  συγγραφέας εμπνεύστηκε από το δικό του σενάριο για τη γερμανική ταινία “Es geschah am hellichten Tag” όταν δεν έμεινε ικανοποιημένος από το χαρούμενο και βολικό τέλος της, το Λυκόφως δεν είναι ένα αστυνομικό θρίλερ, αλλά μια αποδόμηση κι επανασύνθεση του είδους σε κάτι υπνωτιστικό, αταξινόμητο και αλλόκοτα σαγηνευτικό, το οποίο αιχμαλωτίζει τον θεατή στην απόκοσμη ατμόσφαιρά του και τον στοιχειώνει με τη δύναμη των εικόνων του. 

Με έναν ρυθμό που σμιλεύει το χρόνο και καταργεί τη γραμμικότητά του, η ταινία του Φεχέρ απαιτεί την προσήλωση του θεατή, αλλά ακόμα και αυτό δεν είναι τελικά το ζητούμενο, αφού τα στοιχεία για τη λύση του μυστηρίου είναι ελλειπή, αντιφατικά κι ατελέσφορα, που αποπροσανατολίζουν και δημιουργούν ένα κλίμα διαρκούς αμφισβήτησης και αμφιβολίας. 

Εκείνο που επιτυγχάνει αντίθετα το Λυκόφως είναι η κατάνυξη και η μυσταγωγία, με τον υπερβατικό εκείνο τρόπο που θυμίζει και παραπέμπει στις ταινίες του (συμπατριώτη του Φεχέρ) Μπέλα Ταρ. Μάλλον δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο τελευταίος ήταν σύμβουλος στην παραγωγή αυτής της ταινίας, ενώ ο Φεχέρ διετέλεσε σύμβουλος παραγωγής στις Αρμονίες του Βερκμάιστερ και βοήθησε στο σενάριο του Τανγκό του Σατανά.  

Καθόλου τυχαία δεν είναι, άλλωστε, ούτε η χρονική περίοδος που γυρίστηκε το Λυκόφως, τη χρονιά που η Ουγγαρία πέρασε από το κομμουνιστικό καθεστώς στον κοινοβουλευτισμό, με τις πρώτες εκλογές της νέας εποχής στη χώρα να πραγματοποιούνται λίγους μήνες πριν από την πρεμιέρα της ταινίας. Η κοινότητα παρουσιάζεται διαλυμένη και ανίκανη να αντιδράσει, ενώ το συλλογικό μούδιασμα αποτυπώνεται ανατριχιαστικά στη σκηνή των κατοίκων που σαν υπνωτισμένοι στέκονται έξω από το αστυνομικό τμήμα. 

Ο συμβολισμός κορυφώνεται με το υποβλητικό άγαλμα του Τουρούλ, του μυθικού αετού που έγινε το σύμβολο του ουγγρικού έθνους και του ένδοξου παρελθόντος του, τα οποία υποτίθεται πως υπερασπίζεται, αλλά δεν μπορεί πλέον να προστατεύσει, αφού στη σκιά του έγινε ο φόνος ενός μικρού κοριτσιού. Κι η ταινία θα τελειώσει όπως ξεκίνησε, με το ίδιο εναέριο πλάνο, χωρίς να έχει δώσει καμία λύτρωση ή απάντηση, σε ένα διαρκές κι ατέρμονο λυκόφως.