Μια καθηλωτική εξερεύνηση του Άλλου μέσα από μια ιστορία ενηλικίωσης που συνδυάζει κοινωνικό ρεαλισμό και μεταφυσικά οράματα του σινεμά τρόμου. Βραβείο Ίρις Σκηνοθεσίας και Ειδική Μνεία στο φεστιβάλ του Λοκάρνο για το ματωμένο ντεμπούτο της Αρασέλης Λαιμού, που παραμένει κάτι το αληθινά μοναδικό και ιδιοσυγκρασιακό μέσα στο πλαίσιο του νέου ελληνικού σινεμά.

Κατά την αρχική κυκλοφορία της «Αγίας Έμυ», η Αρασέλη Λαιμού εξήγησε την προέλευση και τις θεματικές της ταινίας καθώς το φιλμ έκανε την πρεμιέρα του στα διεθνή φεστιβάλ.

Ποιο ήταν το σημείο εκκίνησης της ταινίας και ποια είναι η σχέση σας με την κοινότητα των Φιλιππινέζων στην Αθήνα;

Η ιστορία της ταινίας είναι πολύ προσωπική για μένα, καθώς προέρχεται από παιδικές αναμνήσεις, όταν διάφοροι θεραπευτές ερχόντουσαν στο σπίτι μας για να προσπαθήσουν να θεραπεύσουν τις ασθένειες της μητέρας μου και των φίλων της οικογένειας. Το ενδιαφέρον μου για την κοινότητα των Φιλιππινέζων ήρθε αργότερα, όταν ανακάλυψα την πλούσια παράδοση των θεραπευτών.

Στην Αθήνα υπάρχει μια σημαντική κοινότητα Φιλιππινέζων μεταναστών που είναι βαθιά πνευματική, αλλά τείνει να παραμένει μυστική και κλειστή στον εαυτό της. Στην γειτονιά μου, τους Αμπελόκηπους, περπατούσα και άκουγα μέσα από υπόγεια, ενδιαφέροντα θρησκευτικά τραγούδια, εντελώς άγνωστα σε μένα. Η ταινία ήταν το εισιτήριό μου για αυτόν τον κόσμο και για πολλά χρόνια, ενώ έκανα έρευνα για αυτό το έργο. Άρχισα να περνάω τις Κυριακές μου στις εκκλησίες, να τραγουδάω και να τρώω με την κοινότητα, νιώθοντας πολύ ευπρόσδεκτη.

Πώς συνεργαστήκατε με την κοινότητα των Φιλιππινέζων στην Αθήνα;

Με υποδέχτηκαν πολύ θερμά από την αρχή των γυρισμάτων της ταινίας. Οι περισσότερες από τις συμμετέχουσες στις σκηνές ήταν πλήρως απασχολούμενες, συχνά ως θυρωροί ή καθαρίστριες, αλλά βρήκαν το χρόνο να συμμετάσχουν στις πολλές οντισιόν, πρόβες, δοκιμές κοστουμιών κ.λπ. που ήταν απαραίτητες. Πολλές από αυτές έπρεπε να παλέψουν με τους εργοδότες τους για να μπορέσουν να συμμετάσχουν στη διαδικασία παραγωγής της ταινίας, αλλά θεωρούσαν ότι ήταν πολύ σημαντικό και με συγκίνησε η αφοσίωση και η εμπιστοσύνη τους.

Πώς συνεργαστήκατε με την Άμπιγκεϊλ Λόμα, που υποδύεται την Έμυ; Πώς πήγε το κάστινγκ για τον ρόλο της;

Είχα την τύχη να βρω την Άμπιγκεϊλ στη Φιλιππινέζικη Σχολή της Αθήνας, αφού εξέτασα πολλές υποψήφιες για τον ρόλο. Στα 19 της χρόνια, ήταν μια πραγματική δύναμη της φύσης. Ήταν έτοιμη να ξεκινήσει την άγνωστη περιπέτεια της παραγωγής μιας ταινίας, χωρίς να έχει ποτέ βρεθεί σε πλατό γυρισμάτων. Δεν διάβασε ποτέ το σενάριο, το έκρυψα από αυτήν όσο το δυνατόν περισσότερο, ώστε η ερμηνεία της να παραμείνει αυθεντική και φρέσκια, και κάθε μέρα αναλάμβανε μια νέα πρόκληση, χωρίς να κρατιέται, πάντα τελειομανής και πολύ επαγγελματική.

Η διαδικασία του κάστινγκ ξεκίνησε ενώ αναζητούσαμε χρηματοδότηση για την ταινία, καθώς γνωρίζαμε ότι θα χρειαζόταν χρόνια και ότι ήταν ένα κρίσιμο μέρος της δημιουργικής διαδικασίας. Συνάντησα πολλούς ανθρώπους που τώρα συμμετέχουν στην ταινία ως θρησκευτική κοινότητα της Τερέζας και περάσαμε ώρες μετά τις οντισιόν μοιραζόμενοι ιστορίες για τη ζωή στην Ελλάδα, τις πολλές εκκλησίες, τις αργίες τους, τον Θεό, τη θεραπεία και τα κακά πνεύματα.

Ποια θέση έχει η πόλη της Αθήνας στην ταινία;

Η Έμυ και η Τερέζα γίνονται γυναίκες στην Ελλάδα, μια χώρα διαφορετική από αυτή της μητέρας τους. Χωρίς τη μητέρα τους, που ήταν ο σύνδεσμος των κοριτσιών με τις ρίζες τους και τις Φιλιππίνες, τα κορίτσια δεν ξέρουν πώς να ριζώσουν στην Ελλάδα. Η Τερέζα προσπαθεί να ενταχθεί τόσο στην κοινότητα των Φιλιππινέζων όσο και στην ελληνική κοινότητα, ενώ η Έμυ είναι ένα πλάσμα που δεν ανήκει σε καμία από τις δύο κοινότητες.

Πώς είναι να γυρίζεις ταινία δύο νεαρές κοπέλες για ηρωίδες;

Η Τερέζα και η Έμυ είναι καθρέφτες του εαυτού μου και των γυναικών της ζωής μου στον αγώνα τους να γίνουν καλές αδελφές, να επιβιώσουν, να γίνουν σεξουαλικά όντα, να βρουν τον δρόμο τους, να γίνουν γυναίκες και όχι πια κορίτσια.

Πώς δουλέψατε το υπερφυσικό και το ζήτημα του τι είναι «αληθινό»;

Μια από τις πρώτες εικόνες που φαντάστηκα για την ταινία είναι αυτή της Τερέζα που προσεύχεται σε αγωνία, σε έναν Θεό που μπορεί να την ακούει ή όχι, ενώ είναι τρομοκρατημένη από την Έμυ που βρίσκεται ξαπλωμένη στο κρεβάτι δίπλα της. Η ταινία ασχολείται με τον φόβο μας για το υπερφυσικό, αλλά και με τον τρόμο να αντιμετωπίσουμε άτομα ή πράγματα που δεν καταλαβαίνουμε.

Φυσικά, με ενδιαφέρουν επίσης οι γυναίκες – οι θεραπεύτριες που θεωρούνται μάγισσες ή αγίες σε διαφορετικά περιβάλλοντα. Είμαι γεμάτη ελπίδα και κυνισμό απέναντι σε αυτόν τον κόσμο των θεραπευτών, των θαυμάτων, των αόρατων ενεργειών, των πιστών. Η ταινία γίνεται αντιληπτή διαφορετικά ανάλογα με την καταγωγή σας και τις δικές σας θρησκευτικές πεποιθήσεις ή δεισιδαιμονίες. Αυτή η ιστορία διαλέγεται με πολλές πεποιθήσεις, αλλά δεν ήθελα να κατηγοριοποιήσω την Έμυ.

Οι δικές μου σκέψεις και ερωτήσεις εκφράζονται από πολλούς χαρακτήρες της ταινίας. Θα ήθελα το κοινό να αναρωτηθεί τι μπορεί να είναι αλήθεια ή ψέμα στην ταινία και να αισθάνεται αβέβαιο για το τι είναι μαγικό, υπερφυσικό, placebo ή δεισιδαιμονία.