Στην παράδοση μερικών εκ των κορυφαίων ταινιών που έχουν γυριστεί πάνω στους τρυφερούς αλλά και εύθραυστους δεσμούς ανάμεσα σε παιδιά και ενήλικες, στο παρελθόν και στο μέλλον (βλέπε και «Paper Moon»), το «Η Ζωή Συνεχίζεται» του Μάικ Μιλς έρχεται να αφήσει τη δική του στάμπα.

Με αφορμή ένα οδοιπορικό και μία οικογενειακή κρίση, ο Τζόνι (Γιοακίν Φοίνιξ), ένας εργένης ραδιοφωνικός παραγωγός, έρχεται κοντά στον χαρισματικό 9χρονο ανιψιό του (Γούντι Νόρμαν), κι αυτή η σχέση θα τους μεταμορφώσει τον κόσμο. Πάνω σε αυτό τον δεσμό, η ταινία χαράζει μία αξέχαστη διαδρομή από το Λος Άντζελες, στο Ντιτρόιτ, στη Νέα Ορλεάνη και στη Νέα Υόρκη με εργαλεία τις εξαιρετικές ερμηνείες, την αυθόρμητη καταγραφή της σκέψης των νέων παιδιών, την εκπληκτική ασπρόμαυρη φωτογραφία του Ρόμπι Ράιαν («Η Ευνοούμενη») και την ιδανική μουσική υπόκρουση των Άαρον και Μπράις Ντέσνερ (The National).

Κι έχοντας, φυσικά, ως βιτρίνα μια εσωτερική, λεπτοδοσμένη ερμηνεία από τον Χοακίν Φοίνιξ μετά το «Joker», έναν ερμηνευτή σε ένα σημείο της καριέρας του που με απρόσμενες δουλειές όπως αυτή, αποδεικνύει πως είναι πραγματικά ικανός για τα πάντα.

ΕΝΑ ΤΡΥΦΕΡΟ ROAD MOVIE ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑ

Στην ταινία, ο Τζόνι πρέπει να μάθει να φροντίζει ένα παιδί για πρώτη φορά στη ζωή του, με φόντο ένα πανόραμα των πόλεων της Αμερικής του 21ου αιώνα. Ανακουφίζει τις δικές του ανησυχίες μαθαίνοντας να μοιράζεται χαρές και λύπες με ένα παιδί – αυτό που φοβόταν, ή απλώς θεωρούσε δεδομένο, πως δε θα μπορούσε ποτέ του να πετύχει. Εκπλήσσοντας ακόμα και τον εαυτό του, εν ολίγοις. Καθώς διασχίζουν την Αμερική, οι όμορφες αλλά κι οι δύσκολες στιγμές που μοιράζονται θα λειτουργήσουν σαν ένας διαλογισμός πάνω στην αγάπη, τον γονεϊκό ρόλο, τη μνήμη και την αποδοχή του αγνώστου.

Σε αυτή την πορεία θα μάθει πως ο κόσμος ενός παιδιού δεν διαφέρει και πολύ από τον δικό του, κι έτσι ο Τζόνι και ο Τζέσι θα μοιραστούν χρόνο αλλά και χώρο που θα τους μεταμορφώσει. Τόσο τους ίδιους, αλλά και το πώς βλέπουν τον εαυτό τους. Κάποιες φορές, το μόνο που χρειάζεται για να δεις καθαρά το ποιος είσαι (και το πού βαδίζεις), είναι το να καταφέρεις να κοιτάξεις τον εαυτό σου μέσα από μάτια ξένα, αλλά και με βλέμμα τρυφερό, με βλέμμα έγνοιας.

Ο Γιοακίν Φοίνιξ είναι ο Τζόνι, ένας εργασιομανής δημοσιογράφος που παίρνει ραδιοφωνικές συνεντεύξεις από νέους ανθρώπους σε όλη τη χώρα με θέμα το μέλλον – το ίδιο μέλλον που ως έννοια (αλλά και ως έγνοια!) σκεπάζει όλο το φιλμ. Ξαφνικά, τα σχέδια του ανατρέπονται εξαιτίας μιας οικογενειακής κρίσης, όταν η αποξενωμένη αδελφή του τού ζητά να αναλάβει τη φροντίδα του παιδιού της, του Τζέσι. Θέλει – αλλά δεν έχει ιδέα πώς.

Πρόκειται για ένα στόρι αρκετά βιωματικό, για ένα σκηνοθέτη εξπέρ στο να διηγείται τέτοια. Ο Μάικ Μιλς εμπνεύστηκε από τον πατέρα του για τους αξέχαστους «Πρωτάρηδες» και από τη μητέρα του για το εξαιρετικό «20th Century Women». Εδώ αφηγείται μια ιστορία πιο κοντά στη δική του εμπειρία, την οποία μετατρέπεται σε ένα στοχασμό πάνω στο πώς η επικοινωνία μας είναι που σχηματίζει το μέλλον μας.

ΕΝΑ ΑΠΟΛΥΤΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΒΙΩΜΑ

Το 2014, ο Μιλς απέκτησε παιδί με τη Μιράντα Τζουλάι. Το βίωσε αρχικά σαν αποπροσανατολισμό και στην πορεία σαν μία εμπειρία που τον μεταμόρφωσε. Έτσι, αυτό το σενάριο έγινε για τον ίδιο ένα κρυφό απομνημόνευμα υπό μία έννοια, το οποίο διαδραματίζεται σε ένα επινοημένο οικογενειακό περιβάλλον και αντλεί από χιλιάδες προσωπικές αναφορές, ταινίες, μουσική, βιβλία και ανθρώπους που τον εμπνέουν.

Ο Μιλς βασίστηκε στη φόρμα της ταινίας δρόμου για να δομήσει τη μίξη μεταξύ του ατομικού και του συλλογικού. Φυσικά, στρέφεται σε ταινίες που αγαπά όπως το «Alice in the Cities» του Βιμ Βέντερς, όπου ένας Γερμανός δημοσιογράφος ταξιδεύει με ένα νέο κορίτσι του οποίου η μητέρα δεν εμφανίζεται. «Όπως και ο Βέντερς, ήθελα να εξερευνήσω τον χαρακτήρα ενός παιδιού με τις ανησυχίες του, τις ανάγκες και τους φόβους του που μοιάζουν με των ενηλίκων». Καταφέρνει παράλληλα και πλέκει περίτεχνα την αιχμηρή πραγματικότητα με μπόλικη τρυφερότητα, και μια περιήγηση στην Αμερική με το βλέμμα μιας κλασικής ασπρόμαυρης φωτογραφίας, με εξαιρετικές ερμηνείες αλλά και αυθόρμητες συνεντεύξεις με πραγματικούς νεαρούς Αμερικανούς που δίνουν στο φιλμ μια αναπάντεχη ζωντάνια.

«Ήθελα αυθόρμητες στιγμές στην ταινία. Όχι μόνο για να βοηθήσω την ιστορία του Τζόνι και του Τζέσι, αλλά και για να δώσω φωνή στους καταπληκτικούς ανθρώπους που συναντήσαμε», εξηγεί ο Μιλς για την απόφαση να εμπλουτίσει το φιλμ με αυτά τα αληθινά ιντερλούδια. «Κάθε πόλη έχει τους λόγους της που είναι στην ταινία. Στη Νέα Υόρκη, μιλήσαμε σε παιδιά μεταναστών. Στη Νέα Ορλεάνη τα παιδιά ξέρουν ότι στο μέλλον κάποιος γειτονιές θα βυθιστούν στο νερό. Το Ντιτρόιτ είναι μία εκβιομηχανισμένη πόλη που κάποτε εκπροσωπούσε την αμερικάνικη κουλτούρα, αλλά τελικά το μέλλον της έληξε πρόωρα», αναλύει ο Μιλς.

Αυτή η διάνθιση της μυθοπλασίας με την πραγματικότητα επεκτείνεται και στην εξέλιξη του στόρι. Ο Τζόνι του Χοακίν Φοίνιξ είναι ραδιοφωνικός δημοσιογράφος που μοιάζει να ζει εκτός χρόνου. Το πρότζεκτ που έχει αναλάβει και που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του φιλμ, είναι εμπνευσμένο από ένα ντοκιμαντέρ του Μιλς για το MoMA, με τίτλο «A Mind Forever Voyaging Through Strange Seas Alone», στο οποίο νέα παιδιά της Σίλικον Βάλεϊ φαντάζονται πώς θα μοιάζει το μέλλον τεχνολογικά, περιβαλλοντικά και ατομικά. Ο Τζόνι κάνει μία παρόμοια ραδιοφωνική σειρά, ταξιδεύοντας σε διαφορετικές πόλεις για να μιλήσει με νέους για τις χαρές, τις λύπες και τους φόβους τους.

Και, φυσικά, το μέλλον.

ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ

Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ ο Τζόνι είναι μόνος, αβέβαιος για τον εαυτό του, αποξενωμένος από την αδελφή του και χωρισμένος μετά από μακροχρόνια σχέση. Για ποιο μέλλον μιλάμε; Είναι σαν το πρότζεκτ αυτό να υποκαθιστά τη δική του αδυναμία να φανταστεί το ίδιο το αύριο. Κι όλα, φυσικά, αλλάζουν με την έλευση του Τζέσι. «Ο Τζόνι πρέπει να μάθει τα πάντα για να είναι γονιός και μάλιστα πολύ, πολύ γρήγορα», λέει ο Μιλς. «Ως πατέρας, νιώθω ότι είμαι συνέχεια πρωτάρης, προσπαθώ να τα βγάλω πέρα. Αναπαριστώ αυτή τη σύγχυση. Το να μην ξέρεις τι θα ακολουθήσει».

Τελικά, αυτή η αβεβαιότητα είναι που λάμπει και ανεβάζει το φιλμ. Υπαινικτικό, συγκρατημένο, εσωτερικό και όχι προφανές (ίσως γι’ αυτό να πέρασε δυστυχώς και απαρατήρητο κατά την κινηματογραφική του κυκλοφορία), σαν την ερμηνεία του σπουδαίου Γιοακίν Φοίνιξ, το φιλμ κοιτά με αφοπλιστική απλότητα όχι μόνο σχέσεις σε κρίση, αλλά και την ανθρωπιά του να αμφισβητείς τα πάντα στη ζωή σου.

Ο Μιλς εξερευνά όχι μόνο τη σχέση του θείου με τον ανιψιό, αλλά και το πώς η θλίψη και η σιωπηλή απόγνωση της αδερφής του (μια υπέροχη Γκάμπι Χόφμαν) εκφράζεται, σα να μεταδίδεται ακούσια μέσα από το 9χρονο αγόρι, τις λέξεις, τις αντιδράσεις του, το βάρος που μοιάζει κάποιες φορές να κουβαλά. Γιατί, τελικά, κανένα συναίσθημα δεν χάνεται. Ακόμα κι όταν αδυνατούμε να το αντιληφθούμε με την πρώτη.