Αυτό συμβαίνει στην Αμάντα Πράις (Τζεμάιμα Ρούπερ) στη σειρά «Στον Κόσμο της Τζέιν Όστεν». Μια σύγχρονη γυναίκα δυσαρεστημένη με τη ζωή της, η Αμάντα βρίσκει μια πύλη στο μπάνιο της που οδηγεί στον κόσμο του εμβληματικού βιβλίου «Περηφάνια και Προκατάληψη» της Τζέιν Όστεν. Έτσι η Αμάντα ανταλλάσσει θέσεις με την Ελίζαμπεθ Μπένετ (Τζέμα Άρτερτον), η οποία μεταφέρεται στο σημερινό Λονδίνο.

Η Αμάντα φτάνει στο Λονγκμπόρν, το σπίτι της οικογένειας Μπένετ (τους γονείς Μπένετ υποδύονται οι Χιου Μπόνεβιλ και Άλεξ Κίνγκστον, από τα πολύ αγαπητά πρόσωπα της βρετανικής τηλεόρασης), και συνειδητοποιεί ότι έχει μπει στην ιστορία ακριβώς από την αρχή. Γνωρίζει τις υπόλοιπες αδελφές Μπένετ και ετοιμάζεται να συναντήσει τον κύριο Ντάρσι (Έλιοτ Κάουαν). Πώς θα μπορέσει να κρατήσει σε τροχιά τη μεγαλύτερη ιστορία αγάπης όλων των εποχών, όταν η Ελίζαμπεθ Μπένετ έχει παγιδευτεί στον σύγχρονο κόσμο;

Ο εμπνευστής και σεναριογράφος Γκάι Άντριους μας οδηγεί στα παρασκήνια της σειράς 4 επεισοδίων, εξηγώντας σε 6 πολύ βασικά σημεία (και με μπόλικο βρετανικό φλέγμα) τις ιδέες που του ήρθαν ένα βράδυ, και οδήγησαν στη δημιουργία της σειράς:

Το «Στον Κόσμο της Τζέιν Όστεν» (Lost in Austen) έγινε επισήμως ιδέα ένα καλοκαιρινό απόγευμα, όταν ο Ντέιμιεν Τίμερ μού τη φώναξε στο τηλέφωνο. Εκείνος ίδρωνε στα βάθη κάποιου τεράστιου καταστήματος στο Λονδίνο, προσπαθώντας μάταια να ελέγξει τα παιδιά του. Εγώ έκανα περίπου το ίδιο σε μια αγροτική έκθεση, που έμοιαζε να αποτελείται αποκλειστικά από φουσκωτά κάστρα.

Ο θόρυβος και στις δύο άκρες της γραμμής ήταν εγκεφαλικά αποξηραντικός. Ήμουν όσο ευγενικός και ανεκτικός μπορούσα υπό τις περιστάσεις και, κατά βάθος, σκεφτόμουν ότι η ιδέα –όσο μπορούσα να την καταλάβω– ήταν απόλυτη ανοησία. Ποιος, για όνομα του Θεού, θέλει κι άλλα γάντια, καπέλα και λαχανιασμένες πλούσιες καμπύλες να φράζουν την τηλεόρασή του; Καημένη Τζέιν Όστεν. Αφήστε τη δύστυχη γυναίκα ήσυχη. Σταματήστε τα βεντάλια και κόψτε τις υποκλίσεις.

Ύστερα γύρισα σπίτι και άρχισα να σημειώνω ιδέες. Οι σημειώσεις μου (τακτοποιημένες εκ των υστέρων) ήταν οι εξής:

1. Υπάρχει μια νεαρή γυναίκα που δεν έχει κανέναν αντικειμενικό λόγο να είναι δυσαρεστημένη με τη μοίρα της, αλλά παρ’ όλα αυτά νιώθει αμήχανη και αποσυντονισμένη από την ίδια της τη ζωή.
2. Προστατεύεται μυστικά από τις καθημερινές ταπεινώσεις διαβάζοντας Τζέιν Όστεν.
3. Διαβάζει με τέτοια ένταση, ώστε ανοίγει μια σύνδεση με τον κόσμο της Όστεν.
4. Μπαίνει σε εκείνον τον κόσμο στη θέση της Ελίζαμπεθ Μπένετ και διαπιστώνει ότι δεν μπορεί να επιστρέψει. Είναι παγιδευμένη.
5. Είναι γενναία. Αφοσιώνεται στο να κρατήσει την πλοκή του αγαπημένου της βιβλίου σε τροχιά – ακόμη και χωρίς την κεντρική ηρωίδα – αλλά ό,τι κι αν κάνει μοιάζει να εκτροχιάζει την ιστορία όλο και πιο απελπισμένα.
6. Τι μπορεί τελικά να κάνει για να σώσει το μυθιστόρημα, και τον εαυτό της;

Η αλήθεια, βέβαια, είναι ότι όταν αρχίσαμε να κακοποιούμε το Αγαπημένο Βιβλίο του Έθνους για τις ανάγκες αυτού του εγχειρήματος, η σοβαρή δουλειά είχε ήδη γίνει για εμάς, διακόσια χρόνια πριν.

Υπάρχει άραγε καλύτερα δομημένη, πιο ισορροπημένη, πιο βαθιά ικανοποιητική ιστορία από το «Περηφάνια και Προκατάληψη»; Ως αλληλουχία δραματικών εξελίξεων, ανατροπών, ψευδών κορυφώσεων και ρομαντικών αποκαλύψεων, το βιβλίο είναι ανίκητο. Και, για τους σκοπούς μας, ακόμη σημαντικότερο: η αφήγησή του είναι τόσο στιβαρή, ώστε είναι ουσιαστικά άφθαρτη.

Θα μπορούσε κανείς να πάρει απείρως πιο φρικτές ελευθερίες με το κείμενο από εκείνες που τολμά το «Στον Κόσμο της Τζέιν Όστεν» (Ο Ντάρσι ομοφυλόφιλος Ναζί! Στο διάστημα! Σε μιούζικαλ!). Η συναισθηματική ολοκλήρωση της διαδρομής της Ελίζαμπεθ – όσο κι αν έχει αλλοιωθεί – θα εξακολουθούσε με κάποιον τρόπο να συγκινεί.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρόθεσή μας δεν ήταν ποτέ να διαστρέψουμε τους χαρακτήρες της Όστεν απλώς για χάρη της διαστροφής. Σημείο εκκίνησης για εμάς ήταν να εντοπίσουμε τις αποκλίσεις ανάμεσα στο «αντιληπτό» κείμενο (δηλαδή αυτό που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στις κινηματογραφικές και τηλεοπτικές μεταφορές) και σε αυτό που πραγματικά έγραψε η Όστεν.

Για παράδειγμα: έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε την κυρία Μπένετ ως μια αδέξια ανόητη. Αυτό έχει γίνει η δραματουργική σύμβαση της ερμηνείας της, όμως δεν είναι ακριβώς έτσι όπως τη δημιούργησε η Όστεν. Στο βιβλίο, η κυρία Μπένετ είναι νεότερη απ’ όσο τη φανταζόμαστε – μια ζωηρή καλλονή στα νιάτα της – που βρίσκεται κοινωνικά υπεραναβαθμισμένη μέσω του γάμου της με τον κύριο Μπένετ και απελπισμένη από την ανευθυνότητά του. Ο συνδυασμός αυτών των ατυχιών την καθιστά αντικείμενο χλευασμού.

Αντίστοιχα, ο κύριος Μπένετ απεικονίζεται σχεδόν πάντα στην οθόνη ως διαρκώς γοητευτικός και πνευματώδης. Ο Μπένετ της Όστεν διαθέτει αυτά τα χαρακτηριστικά, αλλά δεν χωρά αμφιβολία ότι ως πατέρας αποτυγχάνει: είναι υπερβολικά εγωιστής για να μπει στον κόπο να προστατεύσει την οικογένειά του.
Η προσεκτική ανάγνωση των ζωών των χαρακτήρων οδηγεί αναπόφευκτα σε εικασίες, κάποιες από αυτές συναρπαστικές: κατανοούμε τις γενικές γραμμές της αποστολής της Κάρολαϊν Μπίνγκλεϊ να συντρίψει την Ελίζαμπεθ, αλλά τι την κινεί συναισθηματικά; Κάποιες άλλες είναι ευχάριστα ανόητες: καταλαβαίνουμε γιατί η Όστεν γενικά αποφεύγει να δίνει ονόματα στους υπηρέτες. Αλλά τι γίνεται με τον κακόμοιρο κύριο Μπένετ χωρίς βαπτιστικό όνομα; Τι κρύβει από τη συγγραφέα του;

Υποψιάζομαι ότι κάθε σεναριογράφος έχει τη δική του εκδοχή μιας εμπειρίας που εγώ αποκαλώ «φιλοξενώντας το πάρτι».

Συγκεντρώνεις τους χαρακτήρες σου στο δωμάτιο, τους γεμίζεις τα ποτήρια και μετά κάνεις ένα διακριτικό βήμα πίσω. Αν οι καλεσμένοι στέκονται αμήχανοι και κοιτούν τα ποτά τους, ξέρεις ότι η βραδιά είναι αποτυχία.

Αν όμως ξεσπάσουν ταυτόχρονα δώδεκα συζητήσεις – ώστε να αναγκάζεσαι να τρέχεις από τη μία στην άλλη, με το μολύβι στο χέρι, προσπαθώντας να τα προλάβεις όλα – τότε ξέρεις ότι το μείγμα μάλλον είναι σωστό. Οι άνθρωποι έχουν τις δικές τους ζωές και τα δικά τους πράγματα να πουν, για τους δικούς τους λόγους, και ειλικρινά δεν σε χρειάζονται πια.

Ποτέ δεν έτρεξα σε πάρτι όπως έτρεξα στο «Στον Κόσμο της Τζέιν Όστεν». Σίγουρα ποτέ δεν είχα τόσο έξυπνη, δημιουργική και διορατική κριτική και συμβουλές από συναδέλφους όταν επέστρεφα για να αναφέρω όσα είχα “ακούσει”. Και καλύτερο, πιο ταιριαστό καστ δεν έχω ξαναδεί.

Μπορεί να το μισήσουν. Οι καλλιεργημένοι των γραμμάτων μπορεί να οργανώσουν δημόσιους διαμελισμούς όλων των εμπλεκομένων. Όμως – παρότι δεν το αναγνώρισα όταν μου το κουνούσαν μπροστά στο πρόσωπο – το «Στον Κόσμο της Τζέιν Όστεν» είναι μια καλή και ενδιαφέρουσα ιδέα, και τέτοιες ιδέες είναι σπάνιες. Είμαι πολύ ευγνώμων που συμμετείχα.