«Κάθε ταινία είναι ένας ποταμός»: Το arthouse wuxia της «Σιωπηλής Δολοφόνου»
Με βραβείο σκηνοθεσίας στις Κάννες, μια από τις ομορφότερες ταινίες των ‘10s έρχεται στο Cinobo κι εμείς ανατρέχουμε στα λόγια του σπουδαίου Χου Χσιάο-χσιέν για να μάθουμε περισσότερα.
Στην Κίνα του 9ου αιώνα, μια καλόγρια απαγάγει ένα δεκάχρονο κορίτσι με σκοπό να τη μυήσει στις πολεμικές τέχνες και να την μετατρέψει σε ψυχρή δολοφόνο. Απώτερος στόχος της, η πάταξη της διαφθοράς. Όταν αποτύχει σε μία από τις αποστολές της, θα σταλεί πίσω στη γενέτειρα της για να σκοτώσει τον άντρα που προοριζόταν να παντρευτεί. Μετά από 13 χρόνια εξορίας, πρέπει να αντιμετωπίσει την οικογένειά της, τις αναμνήσεις της και τα καταπιεσμένα της συναισθήματα. Θα πρέπει να διαλέξει ανάμεσα στον άντρα που αγαπά και τον ιερό σκοπό που πλέον υπηρετεί.
Ένας από τους πιο επιδραστικούς auteurs του σύγχρονου Ασιατικού σινεμά, ο Χου Χσιάο-χσιεν, κοιτάζει την Ιστορία μέσα από το βλέμμα μια σιωπηλής δολοφόνου πλέκοντας την wuxia παράδοση με το Ιστορικό έπος. Μια από τις καλύτερες ταινίες της περασμένης δεκαετίας, ένα πανέμορφο φιλμ που τιμήθηκε με βραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Καννών έρχεται στο Cinobo για να μας κάνει να δούμε ένα ολόκληρο κινηματογραφικό είδος, αλλιώς.
Η «Σιωπηλή Δολοφόνος» είναι μία ταινία πολεμικών τεχνών ή όπως αποκαλείται wuxia (γουσιά). Η λέξη wuxia που προέρχεται από τα συνθετικά γου και σιά, στην κυριολεξία σημαίνει ήρωας των πολεμικών τεχνών. Πρόκειται για είδος Κινεζικής μυθοπλασίας που συνήθως αφορά τις περιπέτειες των καλλιτεχνών της πολεμικής τέχνης στην αρχαία Κίνα. Αρχικά, ήταν μορφή λογοτεχνίας, αλλά έγινε δημοφιλής στην όπερα, τον κινηματογράφο και τα video games.
Η ταινία είναι τοποθετημένη στην Κίνα του 9ου αιώνα, προς τα τέλη της Δυναστείας των Τανγκ (618-907 μ.Χ. ). Η περίοδος είναι γνωστή για τα «τσουάνκι», ιστορίες στην κινέζικη γλώσσα με μυστικιστικά και φανταστικά στοιχεία. Λέει ο σκηνοθέτης Χου Χσιάο-χσιέν: «Έμαθα και αγάπησα τα τσουάνκι της Δυναστείας των Τανγκ όσο σπούδαζα, κι ονειρευόμουν για πολλά χρόνια να τα κινηματογραφήσω. Η “Σιωπηλή Δολοφόνος” είναι εμπνευσμένη από ένα από αυτά».
Μιλώντας για τις αναφορές στη συγκεκριμένη περίοδο, εξηγεί πως «η λογοτεχνία της εποχής πλημμυρίζει από λεπτομέρειες της καθημερινής ζωής, θα μπορούσε κανείς να τις χαρακτηρίσει ρεαλιστικές. Χρειαζόμουν κάτι περισότερο όμως για την ταινία, και πέρασα πολύ χρόνο μελετώντας πως οι άνθρωποι αυτής της περιόδου, έτρωγαν, ντυνόντουσαν κτλ. Έδωσα πολύ μεγάλη προσοχή στις λεπτομέρειες. Για παράδειγμα, υπήρχαν δύο τρόποι που έκανε κανείς μπάνιο, αναλόγως την κοινωνική του θέση και οικονομική κατάσταση».
Τεράστιο ρόλο όμως έπαιξε και το πολιτικό πλαίσιο, μιας κι η ταινία του τελικά αφορά σε σημαντικό βαθμό το ίδιο το βλέμμα της Ιστορίας. «Προσπάθησα να κατανοήσω και το πολιτικό πλαίσιο της ιστορίας. Ήταν μια χαοτική περίοδος, στην οποία η τοπική διοίκηση αμφισβήτησε την εξουσία των Τανγκ- κάποιες μάλιστα περιοχές προσπάθησαν να αποσχιστούν με τη βία. Παραδόξως, αυτές οι περιοχές είχαν δημιουργηθεί από την ίδια την αυτοκρατορία, όταν τις ενίσχυσε με στρατιωτικές φρουρές για προστασία από εξωτερικές απειλές. Μετά από μια συνεχόμενη σειρά εξεγέρσεων, η Δυναστεία των Τανγκ τελικά έπεσε το 907, και η αυτοκρατορία διασπάστηκε».
Πώς όμως αποφάσισε όλες αυτές τις ιδέες και το ιστορικό πλαίσιο, να τα προσεγγίσει μέσα από το wuxia είδος, το οποίο βρίσκεται μακριά από τις ως τότε ταινίες της καριέρας του; «Η “Σιωπηλή Δολοφόνος” ανήκει στο είδος των ταινιών wuxia. Το Κινεζικό σινεμά έχει συνδεθεί με αυτό το είδος για τόσο πολύ καιρό, αλλά για μένα ήταν ένα μακρύ ταξίδι προς την ωριμότητα», θυμάται. «Όταν ήμουν παιδί στην Ταϊβάν το 1950, η σχολική μας βιβλιοθήκη είχε πάρα πολλά wuxia μυθιστορήματα. Τα λάτρευα, τα έχω διαβάσει όλα. Μου άρεσε επίσης πολύ να διαβάζω φανταστικές ιστορίες ξένων συγγραφέων όπως ήταν ο Ιούλιος Βερν. Φυσικά, υπήρχαν και οι wuxia ταινίες από το Χονγκ Κονγκ, γνωστές στη Δύση ως ταινίες κουνγκ-φου».
Ήταν, λοιπόν, σε μεγάλο βαθμό ένα παιχνίδι κινηματογραφικής περιέργειας. «Ήθελα κάποια στιγμή να δοκιμάσω το είδος κι εγώ, αλλά σε μια ρεαλιστική διατύπωση που ταιριάζει με το ταμπεραμέντο μου. Δεν είναι του στυλ μου να έχω μαχητές που πετάνε ή κάνουν πιρουέτες στον αέρα- δεν είναι ο τρόπος μου και δε μπορούσα να το κάνω έτσι. Προτιμώ τα πόδια μου στο έδαφος. Οι σκηνές μάχης στην ταινία έχουν τέτοιες αναφορές, αλλά δεν είναι ο πυρήνας του δράματος. Πέρα απ’όλα τα άλλα, πρέπει να σκεφτώ και τους ηθοποιούς μου. Ακόμη και με προστατευτικά και όλα τα μέτρα ασφαλείας, αυτές οι σκηνές είναι απαραιτήτως βίαιες. Η Σου Κι τελείωνε κάθε σκηνή μάχης καλυμμένη με μελανιές. Η μεγαλύτερη επιρροή μου είναι Ιαπωνικές ταινίες σαμουράι όπως του Κουροσάβα κι άλλων σκηνοθετών, όπου πραγματική σημασία έχει η φιλοσοφία του να είναι κανείς σαμουράι, παρά οι ίδιες οι σκηνές δράσης. Είναι απλά το μέσο για το σκοπό».
Ο Χου Χσιάο-χσιέν καταλήγει τελικά πως είναι η φιλοσοφία του κομματιού που τον αφορά και πως δεν τον απασχόλησαν ποτέ οι επεξηγήσεις, ειδικά οι ψυχολογικές. «Αν μια ταινία είναι ένας ποταμός, ή ακόμη καλύτερα ένας χείμαρρος, με ενδιαφέρει πολύ περισσότερο η πορεία που παίρνει, η ταχύτητα της, οι παρακάμψεις που κάνει, από που πηγάζει και που καταλήγει», λέει. «Για μένα ο θεατής είναι κάποιος που κάθεται στην όχθη του χειμάρρου, που δέχεται ό,τι ρέει δίπλα του, τις αναταραχές της κίνησης και τις στιγμές ηρεμίας. Ελπίζω ωστόσο ότι είναι και κάποιος που βυθίζεται στο κύμα, που -τον παρασέρνει μέσα από τη δική του φαντασία».
H ταινία Η Σιωπηλή Δολοφόνος είναι διαθέσιμη online στο Cinobo
0 Comments
Related Journal posts
Journal
Here is where we note down everything worth sharing about the cinema of Cinobo, and beyond. Find all you need to know about Premieres, Collections, and Coming Soon, stay tuned with film news on weekly Frames, go behind the scenes with Extras, and explore even more in Misc.