Με εξαιρετικές ερμηνείες από το πρωταγωνιστικό δίδυμο και με λεπτή ειρωνεία και υπόγεια ένταση, ο Λεόν Προυντόφσκι εξερευνά σε μια αφοπλιστικά γλυκόπικρη ταινία τη μνήμη, την εμμονή και την ανάγκη για δικαιοσύνη σε έναν κόσμο που προσπαθεί να ξεχάσει.

Ο σκηνοθέτης, εξηγεί τι ήταν αυτό που τον οδήγησε σε αυτή την τολμηρή ιδέα.

«ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ΤΟΝ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ ΕΧΘΡΟ ΣΟΥ; ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝ ΚΑΤΑΛΗΞΕΙΣ ΝΑ ΓΙΝΕΙΣ ΦΙΛΟΣ ΤΟΥ;»

Η γιαγιά μου ήταν μια πικρόχολη, οξύθυμη, αγχώδης γυναίκα. Σπάνια γελούσε, ήταν συνεχώς τεταμένη, σαν να περίμενε πάντα το επόμενο χτύπημα. Όπως πολλοί άλλοι επιζώντες του Ολοκαυτώματος, δεν μπόρεσε ποτέ να αναρρώσει από το τραύμα, να συμφιλιωθεί με την απώλεια ή να ξεπεράσει την εχθρότητα της προς τους Γερμανούς.

Στο «My Neighbour Adolf» προσπάθησα να διηγηθώ ένα είδος χασιδικής παραβολής, με ένα ειρωνικό και τραγικό, εκκεντρικό χιούμορ, τόσο χαρακτηριστικό για τον εβραϊκό κόσμο πριν από το Ολοκαύτωμα. Μια παραβολή που ισορροπεί μεταξύ θλίψης και γελοιοποίησης, ρεαλισμού και παραλογισμού, έξυπνης λεπτότητας και γκροτέσκας ωμότητας. 

Το «My Neighbor Adolf» εξερευνά τη φύση της εχθρότητας. Τι συμβαίνει όταν γνωρίζεις τον χειρότερο εχθρό σου και αρχίζεις να βλέπεις την ανθρώπινη πλευρά του αντικειμένου του μίσους σου; Τι γίνεται αν καταλήξεις να γίνεις φίλος του; Ή μήπως το μίσος είναι ισχυρότερο από την ανάγκη για έναν φίλο; Υπάρχει χώρος για συμφιλίωση;

Πιστεύω ότι τα ερωτήματα που θέτει αυτή η παραβολή είναι καθολικά και αιώνια και μπορούν να τεθούν για κάθε σύγκρουση, κάθε τόπο και κάθε στιγμή στην ιστορία. Και ίσως σήμερα η εύρεση των απαντήσεων σε αυτά τα ερωτήματα είναι πιο επείγουσα από ποτέ.

«ΟΙ ΔΥΟ ΗΡΩΕΣ ΜΟΥ ΘΥΜΙΣΑΝ ΤΟΥΣ ΓΕΡΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ MUPPET SHOW»

Ο παραγωγός Χάιμ Μέκλμπεργκ θυμάται για την προέλευση της ιδέας: «Όταν ο Λεόν Προυντόφσκι και ο Ντμίτρι Μαλίνσκι [σεναριογράφος] μου παρουσίασαν την ιδέα τους για την ταινία, με εντυπωσίασε αμέσως. Βρήκα εξαιρετικά συναρπαστική την ειλικρίνεια της ιστορίας, που παρουσιάζει την απομακρυσμένη επιλογή της συμφιλίωσης με το απόλυτο κακό, με κωμικό τόνο. Μου θύμισε τον τρόπο με τον οποίο ο μακαρίτης πατέρας μου μου έλεγε τις ιστορίες του για το Ολοκαύτωμα», λέει.

«Το μεγαλύτερο μέρος της οικογένειάς του δολοφονήθηκε από τους Γερμανούς, αλλά ο ίδιος σώθηκε από έναν Γερμανό που ρίσκαρε τη ζωή του για να τον σώσει. Έτσι, ο αόριστος τρόπος με τον οποίο βλέπουμε αυτές τις σχέσεις δεν μου ήταν καθόλου ξένος».

«Ο Ντέιβιντ [Χέιμαν] και ο Ούντο [Κίερ] έκαναν καταπληκτική δουλειά, ακούγοντας έναν σκηνοθέτη πολύ νεότερο από αυτούς, προτείνοντας πολλές λαμπρές ιδέες και παίζοντας ο ένας με τον άλλον, δημιουργώντας αυτούς τους δύο συναρπαστικούς γκρινιάρηδες γέρους στο επίκεντρο της ιστορίας. Μου θύμισαν πολύ τους δύο γέρους από το Muppet Show - που δεν συμμετέχουν πραγματικά, αλλά πάντα παρατηρούν και έχουν πάντα απόψεις για τα πάντα. Τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους και όμως τόσο παρόμοιοι.»

«Πιστεύω ότι ήταν η σημασία του θέματος και η ποιότητα του σεναρίου, με τον συνδυασμό μαύρου χιούμορ και καλοδουλεμένου δράματος, που τους έπεισε να αναλάβουν τους ρόλους. Ο Ντέιβιντ το χαρακτήρισε «ένα μείγμα του Rear Window και του Grumpy Old Men. Αυτό είναι το πνεύμα της ταινίας» και τότε και οι δύο άρχισαν να βυθίζονται στους χαρακτήρες τους», καταλήγει.