«Παγίδα στο Διαδίκτυο»: Η λεπτή μπλε γραμμή που σε οδηγεί στην παρέμβαση
Το σοκαριστικό ντοκιμαντέρ-κοινωνικό πείραμα από την Τσεχία που άνοιξε το θέμα της αποπλάνησης παιδιών στο ίντερνετ και μετατράπηκε σε ακτιβιστική πράξη, οδηγώντας σε συλλήψεις εγκληματιών, αποκλειστικά στο Cinobo.
Για πολλές ρομαντικές ψυχές μπορεί το σινεμά να άλλαξε τον κόσμο και να διαμόρφωσε ζωές και συμπεριφορές τα τελευταία 100 και βάλε χρόνια, όμως αυτή η άποψη αφορά κυρίως το σύνολο του μέσου, ως πεδίο έμπνευσης και λατρείας, και λιγότερο (ως καθόλου) μεμονωμένα φιλμ που γυρίστηκαν εξ αρχής με αυτό το σκοπό. Σε αντίθεση όμως με τη μυθοπλασία, οι δημιουργοί ντοκιμαντέρ μπορούν να ισχυριστούν ορθότερα κάτι τέτοιο – σκοπός τους ήταν να παρουσιάσουν τον κόσμο, δίνοντας ένα πρώτο πάτημα ώστε να διορθωθούν στο μέλλον οι ασχήμιες του.
Το τί κίνητρο έχει κάποιος για να ξεκινήσει την παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ συνδέεται με το θέμα που θέλει να καλύψει. Για να διηγηθείς για παράδειγμα μια σπάνια ή larger than life ιστορία δεν χρειάζεται έξτρα κίνητρο – η ίδια η ιστορία σου το δίνει. Για να κάνεις όμως κάτι παρεμβατικό, να επέμβεις σε ένα κοινωνικό φαινόμενο ή να παρουσιάσεις μια αδικία ελπίζοντας αυτή να πάψει να υφίσταται μετά τη δουλειά σου σημαίνει πως προετοιμάζεσαι από την αρχή για κάτι που ιδανικά θα μπορούσε να αλλάξει τον κόσμο ή για αρχή τη μοίρα λίγων ανθρώπων.
Ένας από τους ανθρώπους που έδειξε το δρόμο στο σύγχρονο ντοκιμαντέρ, οδηγώντας το από την παρατήρηση της πραγματικότητας στην παρέμβαση, ο Έρολ Μόρις, έκανε το 1988 τη «Λεπτή Μπλε Γραμμή», τίτλο συνδεδεμένο με την αστυνομία που παρέπεμπε σε ένα νοητό σημείο που θεωρητικά χωρίζει τον κόσμο στην τάξη και το χάος, με τον ίδιο να παρεμβαίνει και να κάνει τη δουλειά που δεν έκανε η αστυνομία, αλλάζοντας τη ζωή ενός ανθρώπου που αποδείχτηκε τελικά μετά το ντοκιμαντέρ πως κατηγορήθηκε άδικα. Με τον νέο αιώνα, τα ψηφιακά μέσα έκαναν ευκολότερη τη δημιουργία τέτοιων ντοκιμαντέρ, που πλαισιώθηκαν με κρυφές κάμερες και εισήγαγαν ένα νέο είδος ερευνητικής δημοσιογραφίας που πολλές φορές ξεκινούσε από μια διαφορετική, ηθική μπλε γραμμή, που θάμπωνε λόγω της ανεπάρκειας ενός κρατικού θεσμού και κάποιος έπρεπε να την ξανακάνει εμφανή.
Η μπλε γραμμή φάνηκε να εξαφανίζεται οριστικά για την Μπαρμπόρα Χαλούποβα, μία εκ των δύο δημιουργών του «Παγίδα στο Διαδίκτυο», όταν έμαθε για ένα περιστατικό που συνέβη σε σχολείο της Τσεχίας. Μια 12χρονη μαθήτρια είχε δημιουργήσει ένα ψεύτικο προφίλ ενήλικα άντρα στο Facebook με τον οποίο έγινε φίλη και είχε φανταστικούς διαλόγους. Ο λόγος; Ήταν η μόνη από την παρέα της που δεν είχε άγνωστο ενήλικα «φίλο» να την παρενοχλεί σεξουαλικά, κι έτσι ένιωθε μειονεκτικά. Για την Χαλούποβα, το πρόβλημα του ψαρέματος ανηλίκων στα social media με σκοπό τη σεξουαλική πράξη είχε φτάσει πια σε ένα meta επίπεδο και το φαινόμενο για το οποίο όλοι μιλούσαν αλλά λίγοι ερευνούσαν έπρεπε να φτάσει έστω και κάπως προβοκατόρικα στα αυτιά και τα μάτια πολλών.
Μαζί με τον συνεργάτη της Βιτ Κλουσάκ, έστησαν το project τους σε ένα μικρό στούντιο. Αυτό περιελάμβανε το χτίσιμο τριών παιδικών δωματίων και το casting ενήλικων κοριτσιών με baby face χαρακτηριστικά έτσι ώστε με τα κατάλληλο makeover να μοιάζουν με ανεπτυγμένες κοπέλες 12-13 χρονών. Και μετά, δημιουργία προφίλ σε social media, χωρίς duckface και προκλήσεις, μια ανακοίνωση ότι απλά υπάρχουν και μπήκαν στον ψηφιακό κόσμο. Ακολουθεί καταιγισμός από ημίγυμνους ή γυμνούς άντρες, πολλοί εξ αυτών μεσήλικες, με τις κοπέλες να προσπαθούν να αποκρούσουν τα όσα ακούν, έχοντας πίσω από τις κάμερες ψυχολόγο, σεξολόγο και εκπροσώπους κρατικών φορέων που μοιάζουν μάλλον παγωμένοι – ένας από αυτούς στην αρχή διαπιστώνει ότι γνωρίζει προσωπικά κάποιον εκ των «κυνηγών» και αναφέρει ότι η δουλειά του έχει να κάνει με παιδιά με μια αμήχανη σιωπή να ακολουθεί τη δήλωσή του.
Από το video chat και τους live αυνανισμούς, το project εκτροχιάζεται όταν αρχίζουν οι εκβιασμοί («αν δε βγάλεις όλα τα ρούχα σου θα δημοσιεύσω φωτογραφίες») ως και προτάσεις για ραντεβού. Κρυφές κάμερες τα καλύπτουν, το υλικό πηγαίνει στην αστυνομία και από εκεί και πέρα παίρνει σειρά μια εντολή για συλλήψεις. Το ντοκιμαντέρ βγήκε στην Τσεχία λίγο πριν το ξεκίνημα της πανδημίας, έγινε μέσα σε ένα μήνα το πιο πετυχημένο εμπορικά στην ιστορία της χώρας και ανάγκασε κρατικούς φορείς να κάνουν λίγο καλύτερα τη δουλειά τους. Ίσως ο κόσμος να μην αλλάξει, αλλά κάποιοι τιμωρήθηκαν και πολλοί οδηγήθηκαν σε δεύτερες σκέψεις υπό τον φόβο της τιμωρίας. Η ψηφιακή λεπτή μπλε γραμμή έγινε λίγο πιο έντονη.
H ταινία Παγίδα στο Διαδίκτυο είναι διαθέσιμη online στο Cinobo
0 Comments
Related Journal posts
Journal
Here is where we note down everything worth sharing about the cinema of Cinobo, and beyond. Find all you need to know about Premieres, Collections, and Coming Soon, stay tuned with film news on weekly Frames, go behind the scenes with Extras, and explore even more in Misc.