Journal

«Το Απαγορευμένο Ποδήλατο» τολμά να μιλήσει για κάτι αδιανόητο, ένα κορίτσι που θέλει ένα ποδήλατο.

«Το Απαγορευμένο Ποδήλατο» τολμά να μιλήσει για κάτι αδιανόητο, ένα κορίτσι που θέλει ένα ποδήλατο.

Τάσος
Τάσος Χατζηευφραιμίδης
Published
9 Feb 2024
Category
Tags

Η πρώτη ταινία που γυρίστηκε εξολοκλήρου στη Σαουδική Αραβία είναι από γυναίκα.
 

Όταν «Το Απαγορευμένο Ποδήλατο» προβλήθηκε για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ της Βενετίας το 2012, η ταινία με τον δυσπρόφερτο πρωτότυπο τίτλο (Wadjda) συνοδευόταν ήδη με μια σειρά από πρωτιές. Καταρχάς, ήταν η πρώτη ταινία από τη Σαουδική Αραβία, γυρισμένη εξολοκλήρου εκεί, σε μια χώρα όπου για δεκαετίες δεν υπήρχαν κινηματογράφοι λόγω αυστηρών θρησκευτικών απαγορεύσεων και τα πρώτα σινεμά θα άνοιγαν μόλις το 2018. Κι αν αυτό δεν ήταν αρκετά σημαντικό, η αληθινή επανάσταση ήταν το γεγονός ότι το «Γουατζιντά» αποτελούσε το σκηνοθετικό ντεμπούτο μιας γυναίκας σκηνοθέτη, της Χάιφα Αλ Μανσούρ, και τολμούσε να μιλήσει για κάτι τόσο απλό σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά ταυτόχρονα τόσο αδιανόητο και απαγορευμένο στη χώρα της, όσο το όνειρο ενός κοριτσιού να αποκτήσει ένα ποδήλατο. Η ιστορία είχε λοιπόν ήδη γραφτεί και το μόνο που απέμενε ήταν αν η ταινία θα άξιζε κάτι παραπάνω από όλες αυτές τις συμβολικές πρωτιές. Οι διθυραμβικές κριτικές, οι δεκάδες φεστιβαλικές συμμετοχές και διακρίσεις και (κάτι παραπάνω από μια δεκαετία αργότερα πλέον)  η παρακαταθήκη του ντεμπούτου της Χάιφα Αλ Μανσούρ απέδειξαν ότι το κατάφερε.

WADJDA_copyright Razor Film_keystill_2.webp

Η Γουατζιντά είναι ένα δεκάχρονο κορίτσι και ζει με τους γονείς της στα περίχωρα του Ριάντ,  πρωτεύουσας της χώρας. Αρχίζει να συνειδητοποιεί μεγαλώνοντας όλους τους περιορισμούς που έχει επιβάλει το θρησκευτικό καθεστώς στο φύλο της. Βλέπει τη μητέρα της να εξαρτάται για τις μετακινήσεις της από επαγγελματίες άντρες οδηγούς της περιοχής, αφού απαγορεύεται στις γυναίκες να οδηγήσουν, και τον πατέρα της να αναζητά δεύτερη σύζυγο γιατί η πρώτη δεν μπορεί πια να του χαρίσει τον πολυπόθητο αρσενικό διάδοχο μετά από επιπλοκές στην πρώτη της εγκυμοσύνη . Φοιτά σε ένα σχολείο θηλέων, όπου τα κορίτσια απαγορεύεται να παίζουν όταν βρίσκονται στο οπτικό πεδίο ανδρών,οι οποίοι είναι έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να αφήσουν χυδαία υπονοούμενα, απλά γιατί μπορούν. Βλέπει συμμαθήτριες της σε μεγαλύτερες τάξεις να παντρεύονται υποχρεωτικά από τόσο μικρή ηλικία ή να τιμωρούνται όταν έχουν επαφή με αγόρια που δεν είναι συγγενείς τους. Όταν αντικρίζει στο μαγαζί της γειτονιάς ένα πράσινο ποδήλατο, θέλει να το αποκτήσει για να κάνει κόντρες με ένα αγόρι της περιοχής, Όλοι θα της το απαγορεύσουν. Αυτή όμως θα θελήσει να το αποκτήσει, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να νικήσει το σύστημα εκ των έσω.

Οι επιρροές από το νεορεαλιστικό σινεμά και κυρίως τον «Κλέφτη των Ποδηλάτων» του Βιτόριο ντε Σίκα είναι εμφανείς και δεν περιορίζονται μόνο στην επιλογή του ποδηλάτου ως το σύμβολο της επανάστασης, της ελευθερίας, αλλά και του περάσματος στην ωριμότητα που συνεπάγεται η επιλογή να ικανοποιήσεις τα όνειρά σου. Η Χαίφα Αλ Μανσούρ, η οποία γύρισε το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας κρυμμένη σε ένα φορτηγάκι και δίνοντας οδηγίες μέσω ασυρμάτου, γιατί απαγορευόταν να έρχεται σε επαφή με του άντρες του συνεργείου, επιλέγει σοφά μια άμεση και νατουραλιστική προσέγγιση, έχοντας απόλυτη εμπιστοσύνη στη δύναμη του μηνύματος της ταινίας, το οποίο ποτέ δεν διατυμπανίζει. Αντίθετα, υπονοεί από την αρχή την επαναστατική φύση της κεντρικής ηρωίδας της, ακόμα και με την επιλογή των φθαρμένων αθλητικών παπουτσιών της σε ένα περιβάλλον αυστηρότητας και καθωσπρεπισμού, ενώ εμποτίζει στη συνέχεια την ταινία με υπαινικτικά ή οφθαλμοφανή περιστατικά καταπίεσης στον άμεσο και ευρύτερο κοινωνικό της περίγυρο.

WADJDA_copyright Razor Film_keystill_1.webp

Αυτό που κάνει, όμως, το «Απαγορευμένο Ποδήλατο» να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα έργα διακριτικής (η και όχι) κοινωνικής καταγγελίας που προέρχονται από τον ευρύτερο αραβικό κόσμο είναι η τόλμη της ταινίας να δώσει στον αγώνα της Γουατζιντά ένα θετικό, αισιόδοξο και feelgood πρόσημο, φροντίζοντας ταυτόχρονα να μην εξοκείλει στην ανεδαφικότητα. Η Γουατζιντά και η μητέρα της βρίσκουν τη δύναμη να επιβιώνουν και να αντεπεξέρχονται στις αντιξοότητες της καθημερινότητάς τους. Το τελευταίο πλάνο του κοριτσιού μπροστά στο μεγάλο σταυροδρόμι δεν μπορεί παρά να αποκαλύπτει το ευρύ πεδίο των ελευθεριών που πρέπει ακόμα να κατακτηθούν. Ένα βήμα, ή ακόμα καλύτερα, μια πεταλιά τη φορά.

H ταινία «Το Απαγορευμένο Ποδήλατο» είναι διαθέσιμη στο Cinobo

0 Comments

Sort by

Related Journal posts

Journal

Here is where we note down everything worth sharing about the cinema of Cinobo, and beyond. Find all you need to know about Premieres, Collections, and Coming Soon, stay tuned with film news on weekly Frames, go behind the scenes with Extras, and explore even more in Misc.

Cookies

Our website uses Cookies

We use cookies to offer you the best possible experience on our site.

Necessary cookies

Always active